Yenidoğan İşitme Taraması Sıkça Sorulan Soruları

Bebeklerin öğrenmesinin önemli bir yolu dinlemek ve duymaktır. Çoğu bebek iyi işitebilse de doğan her 1000 bebekten 1 ila 3'ü tipik aralığın dışında işitme seviyelerine sahiptir. Bu yüzden, yeni doğan bebeğinizin hastaneden eve getirmeden önce işitme taramasından geçmesi gerekir. Eğer bu gerçekleşmediyse, bebeğiniz bir aylık olmadan önce işitme taramasında geçirmeniz gerekecektir.

Yenidoğan taraması ve teşhisi, sağır veya işitme güçlüğü olan tüm bebeklerin mümkün olduğunca en kısa sürede tanımlanmasına yardımcı olur. Daha sonra, iletişim ve dil gelişimlerinde büyük fark yaratabilecek erken müdahale hizmetleri alabilirler. Bu hizmetler çocuğunuzun gelecekteki iletişim becerilerini önemli derecede etkileyecek programları içerir.

Amerikan Pediatri Akademisi, tüm yenidoğan bebekler için işitme taraması yapılmasını önermektedir. Hedef, tüm bebeklerin, ideal olarak hastaneden eve gitmeden önce, bir aylık olana kadar yenidoğan işitme taramasından geçirilmesidir; sağır olan veya işitme güçlüğü yaşayan bebekler 3 aylıkken teşhis edilir ve 6 aylıkken sağır veya işitme güçlüğü tanımlanırsa erken müdahale veya tedaviye kaydolur.

Yeni Doğan Bebekler Neden İşitme Taramasına İhtiyaç Duyar?

İşitme taraması, bebeğinizin sağır veya işitme güçlüğü yaşıyor olup olmadığını anlamanıza yardımcı olan ilk ve önemli bir adımdır. Yenidoğan işitme taraması olmadan, bebeğinizin yaşamının ilk aylarında ve yıllarında işitme değişikliklerinin ne zaman olduğunu bilmek zordur.

Örneğin bebekler, sese ürkerek veya başlarını sese doğru çevirerek tepki verebilir. Ancak bu, etraflarındaki tüm sesleri ve söylediğimiz her şeyi duyabilecekleri anlamına gelmez. Sağır veya işitme güçlüğü çeken bebekler bazı sesleri duyabilir ancak yine de konuşulan dili anlayacak kadar işitemezler.

Sağır veya işitme güçlüğü çeken bebekler, sağlıklı gelişimi desteklemek için doğru desteklere, bakıma ve erken müdahale hizmetlerine ihtiyaç duyar. İşitme durumu tespit edilmediği taktirde, bu durumun bebeğin iletişim ve dil becerileri üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Daha uzun vadede, gözden kaçan bir işitme kaybı çocuğun akademik başarısını ve sosyal-duygusal gelişimini de etkileyebilir.

Yenidoğan İşitme Taraması Nasıl Yapılır?

Kullanılabilecek iki tarama yöntemi vardır:

• Beyinsapı İşitsel Uyandırılmış Potansiyeller Testi (BAEP) — Bu test, işitme sinirinin ve beynin sese nasıl tepki verdiğini ölçer. Yumuşak kulaklıklar aracılığıyla bebeğin kulaklarına tıklamalar veya sesler çalınır. Bebeğin kafasına yerleştirilen üç elektrot, işitme sinirini ve beynin tepkisini ölçer.
• Otoakustik Emisyon Testi (OAE) — Bu test, iç kulakta üretilen ses dalgalarını ölçer. Bebeğin kulak kanalının hemen içine küçük bir sonda yerleştirilir. Bebeğin kulaklarına tıklamalar veya tonlar çalındığında tepkiyi (yankı) ölçer. Çevresel işitme duyarlılığının dolaylı bir tahminini verir.

Her iki test de hızlı (yaklaşık 5 ila 10 dakika) ve ağrısızdır, aynı zamanda bebeğiniz uyurken veya hareketsiz yatarken yapılabilir. Bu testlerden biri veya her ikisi de kullanılabilir.

Ya Bebeğim İlk İşitme Taramasını Geçemezse?

Bebeğiniz doğduğunda işitme taramasını geçemezse, bu onun sağır veya işitme güçlüğü olduğu anlamına gelmez. Örneğin bebeğin kulağının içindeki sıvı ya da verniks veya odadaki çok fazla gürültü test sonuçlarını etkileyebilir. Aslında, yenidoğan taramasını geçemeyen bebeklerin çoğunda tipik işitme görülür. Ancak emin olmak için, daha fazla test yapılması son derece önemlidir.

Her 100 bebekten yaklaşık 1 veya 2'si doğumda ilk işitme taramasını geçemez ve bebeklerle çalışma deneyimi olan bir odyolog ile testlere ihtiyaç duyabilir. Bu test, daha kapsamlı bir işitme ve tıbbi değerlendirmeyi içermelidir.

Bebeğiniz doğumda ilk işitme taramasını geçemezse, mutlaka bebeğinizin çocuk doktoru ile başka testler planlamak için konuşun. Ek testler mümkün olan en kısa sürede, ancak bebeğiniz 3 aylık olmadan önce yapılmalıdır.

Takip testi, hastanede yapılan türe benzer bir tarama ile başlayabilir. Bazı hastaneler veya klinikler, yeniden tarama yerine bebeğin takip edildiği sırada bir tanı testi yapabilir. Küçük bebeklerde, bebek uyurken takip testi tamamlanabilir.

Bebeğimin Sağır veya İşitme Güçlüğü Çekitiği Tespit Edilirse Tedavi ve Müdahale Seçenekleri Nelerdir?

Bebeğinizin işitme uzmanı işitme değişikliklerini onaylarsa, sağlayıcı bir ekiple, tedavi ve erken müdahale mümkün olduğunca kısa sürede başlamalıdır. Tıpkı işiten çocuklar gibi, sağır veya işitme güçlüğü çeken çocuklar da birçok şeyi başarabilir. Araştırmalar, herhangi bir işitme değişikliği tespit edilirse, bebeğinizin konuşma dili gelişimi için destek ve müdahale 6 aylıkken başlatılırsa – işiten yaşıtlarına kıyasla – iyi şansa sahip olacağını gösteriyor. Yani tedaviye ne kadar erken başlanırsa alınacak sonuçlar o kadar iyi olur.

Çocuk doktorunuz ve işitme uzmanınıza ek olarak, işitme engelli veya işitme güçlüğü çeken her bebek, kulak mekaniği konusunda uzmanlaşmış bir pediatrik kulak burun boğaz uzmanı tarafından görülmelidir. Çocuk doktorunuz ayrıca bir pediatrik göz doktoruna görünmenizi tavsiye etmelidir, çünkü bazı çocukların görme sorunları da olabilir ve sağır veya işitme güçlüğü çeken çocuklar, dil öğrenmek için görmelerine bağımlıdır. Birçok çocuk, işitme değişikliklerinin kalıtsal bir nedeni olup olmadığını belirlemek için bir genetikçi tarafından da görülür.

Sağır veya işitme güçlüğü çeken bebekler, değerlendirme ve hizmetler için erken müdahaleye sevk edilmelidir. Ek olarak, erken müdahale ve okul programlaması kapsamında sağır veya işitme güçlüğü çeken çocuklar için müdahale programları desteklenmektedir.

Odyolog, kulak burun boğaz uzmanı ile birlikte size işitme değişikliğinin tipini ve derecesini ve sonraki adımların neler olduğunu söyleyebilir. Bu sonraki adımlar, ailenizin tercihlerine ve ayrıca işitme değişikliğinin türü ve derecesine bağlı olarak değişebilir.

Bebeğinizde sağırlık veya işitme güçlüğü olduğu tespit edilse de diğer birçok ebeveyn gibi siz de ve diğer pek çok çocuk gibi çocuğunuz da bu duruma uyum sağlayacaktır. Zamanla ve yeni yaklaşımlar deneyerek çocuğunuz için neyin iyi olduğunu keşfedeceksiniz. Bu süreç sizin ve aileniz için zorlayıcı olsa da her zaman çocuğunuza destek olmanız gerektiğini unutmayın.

Bebeğim Yenidoğan İşitme Taramasını Geçerse İleride İşitme Kaybı Olmayacağı Anlamına mı Gelir?

Ne yazık ki hayır. Bazı bebeklerde daha sonradan veya çocuklukta da işitme kaybı gelişebilir. Çocuklarda geç başlangıçlı veya ilerleyici işitme kaybının nedenleri arasında genetik, sık yaşanan kulak enfeksiyonları, kızamık veya menenjit gibi diğer enfeksiyonlar, kafa travması, zararlı düzeyde yüksek seslere maruz kalma ve pasif içicilik sayılabilir. Uzun bir yeni doğan yoğun bakım periyoduna ihtiyaç duyan yeni doğanlarda daha sonra işitme kaybı riski de artabilir. 

Bebeğiniz yenidoğan işitme taramasını geçse bile, çocuğunuz büyüdükçe olası işitme kaybı belirtilerini izlemelisiniz. Çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler varsa, çocuk doktorunuzla konuşun:

• 1 aylıkken yüksek seslerde ürkmüyor, 3-4 aylıkken seslere yönelmiyor.
• Bebeğiniz, görene kadar sizi fark etmiyor.
• Diğer ses türlerinden çok titreşen seslere odaklanıyor.
• Ona okunmasından hoşlanmıyor gibi görünüyor.
• 12 – 15 aylıkken yavaş konuşmaya başlar, anlaşılması zordur veya "baba" veya "anne" gibi tek kelimeleri söylemiyor.
• Özellikle başka bir odadan arandığında, her zaman yanıt vermiyor.
• Bazı sesleri duyuyor ama bazılarını duymuyor gibi görünüyor. (Bazı işitme kayıpları yalnızca tiz sesleri etkiler; bazı çocukların yalnızca bir kulağında işitme kaybı vardır.)
• Başını sabit tutmakta güçlük çekiyor ya da oturmakta ya da desteksiz yürümekte zorlanıyor. (Sensörinöral işitme kaybı olan bazı çocuklarda, iç kulağın başın dengesi ve hareketi hakkında bilgi veren kısmı da zarar görür.)
• TV sesini ailenin diğer üyelerinden daha yüksek sesle istiyor.

Bebeğim İlk İşitme Testini Geçetiyse Neden Daha Fazla Taramaya İhtiyacı Var?

Çocuğunuz işitme değişikliği belirtisi göstermese bile, Amerikan Pediatri Akademisi, 4, 5, 6, 8 ve 10 yaşlarında bunun için tekrar taranmasını önerir. 11-14, 15-17 ve 18-21 yaşları arasında ek taramalar önerilir – ya da bir endişe olduğu her hangi bir zamanda. İşitme kaybı riski daha yüksek olan çocuklar için daha sık takip taramaları önerilebilir. İşitme kaybı bazen kademelidir ve ilk başta fark edilmesi zordur. Destek ve kaynaklar sağlandığında çocuğun gelişimi üzerinde en fazla etkiye sahip olabilecek rutin taramalar, işitme değişikliklerinin erkenden fark edilmesini sağlayabilir.

Unutmayın:

Zamanlama her şeydir. Çocuğunuzun konuşma ve dil gelişiminin, sosyal becerileri ve eğitimi üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bu yüzden, bir bebekteki işitme değişiklikleri ne kadar erken tespit edilirse, müdahalelerin tam potansiyeline ulaşması o kadar olasıdır. Erken teşhis, sizin ve çocuğunuzun ihtiyaç duyabileceği her türlü özel destek hizmetine erişiminizin sağlanmasına da yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun işitmesiyle ilgili herhangi bir endişeniz varsa, çocuk doktorunuzla konuşabilirsiniz.

 

Kaynak:

American Academy of Pediatrics: HealthyChildren: Newborn Hearing Screening FAQs https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/Purpose-of-Newborn-Hearing-Screening.aspx

NHS: Newborn Hearing Screening: https://www.nhs.uk/conditions/baby/newborn-screening/hearing-test/

Centers for Disease Control and Prevention: Newborn Hearing Screening https://www.cdc.gov/ncbddd/hearingloss/parentsguide/understanding/newbornhearingscreening.html

The American Speech-Langauge-Hearing Association ( ASHA): Newborn Hearing Screenin: https://www.asha.org/practice-portal/professional-issues/newborn-hearing-screening/#collapse_1

National Deaf Children’s Society: Mybaby has a hearing loss https://www.ndcs.org.uk/information-and-support/first-diagnosis/my-baby-has-a-hearing-loss/