Travma Sonrasındaki Psikolojik Belirtiler Nasıl Ortaya Çıkar? Sebepleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Gelişim Süreci ve Sebepleri

• Travma sırasında yaşanan aşırı uyarılma, stres ve öfke, üzüntü, korku gibi olumsuz duygular klasik koşullanma denen yolla çevredeki uyaranlara karşı tepki oluşturur.
  • Örneğin arabalar, kaza yeri, o sırada yakında bulunan insanlar gibi.
• Bu uyaranlarla tekrar karşılaşıldığı zaman kişide belirtiler tekrar ortaya çıkar ve birey kendisinde olumsuz tepkiler yaratan bu uyaranlardan uzaklaşmaya, onlardan kaçınmaya çalışır.
• Kaçınma olumsuz duyguları azalttığı için pekişir ve çocuk birçok davranışı yapamaz hale gelir.
• Ayrıca kaçınma davranışı genelleşebilir, yani çocuk sadece kaza olan araca değil bütün araçlara karşı olumsuz bir tepki geliştirebilir.
• Çok önemli bir diğer faktör de modellemedir.
  • Çocuğun stresli yaşantısına verilen olumsuz anne baba yanıtları (aşırı korku, kaçınmayı destekleme gibi) bozukluk gelişme riskini arttırır.

Travma sonrası stres bozukluğu nedenlerini incelerken travma sonrası psikolojik tepkileri anlamak önemlidir.

Hangi Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Gelişme Riski Daha Fazladır?

Çocuğun bazı kişisel özellikleri travma sonrasında bozukluk gelişme riskini arttırır.

• Çocuğun önceden var olan duygusal ve davranışsal sorunları olması,
• Kaygı bozukluğu, depresyon, panik bozukluğu gibi bozuklukların varlığı,
• Kız çocuğu olmak,
• Sosyoekonomik düzeyin ve eğitim seviyesinin düşük olması,
• Ailesel sorunlar,
• Anne babanın ayrı olması veya birisinin ölmüş olması,
• Zeka geriliği,
• Etnik azınlık olma ve
• Ailede psikiyatrik bozukluk olması riskini arttıran faktörlerdir.

Çocuklarda Travmanın Etkisini Arttıran Faktörler

Her travma aynı etkiyi yaratmaz.

• Travma sırasında kişinin öleceğini veya ciddi zarar göreceğini düşünmesi,
• Yaralanması,
• Bakım veren kişilerin ve ebeveynin çocuğa zarar vermesi,
• Ensest,
• Bir başka kişinin anne babaya zarar vermekle tehdit etmesi,
• Fiziksel zarar görmüş diğer insanlara şahit olması gibi özellikler içeren olaylar daha büyük etki yaratırlar.