Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB Takıntı Hastalığı)

Pek çok çocuk ara sıra onları rahatsız eden düşüncelere sahiptir. Yine pek çok çocuk gerçekten mantıklı gelmese de bu takıntılı düşünceler hakkında bazı eylemler gerçekleştirmeleri gerektiğini hissedebilir. Aileler ise “Takıntı hastalığı nedir? Belirtileri nelerdir?” sorularının yanıtlarını ararken bu tip düşünce ve davranışların obsesif kompulsif bozukluk belirtileri (OKB) olup olmadığının anlaşılması için aşağıdaki durumların değerlendirilmesi gerekir.

• İstenmeyen düşünceler ve bu düşünceler nedeniyle yapmak zorunda hissettikleri davranışların sık olması,
• Bu düşünce ve uğraşların gün içerisinde fazlaca zaman alması,
• Günlük etkinliklerini engellemesi.

Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar

• Gizlilik: Obsesif Kompulsif Bozukluğu olan bazı çocuklar belirtilerinin saçma olduklarını bilir ve hatta bundan utanırlar. Bu nedenle de düşüncelerini veya davranışlarını gizlemek için uğraşırlar.  Örneğin sık sık tuvaleti gelmiş gibi davranarak tuvalete gidip ellerini daha sık yıkayabilirler. Gizlilik durumuna bağlı olarak da ailelerin çocuklarının içinde bulunduğu durumun farkına varması zaman alabilir. 
• Kontrol: Çocuklar kompulsif davranışlarını özellikle diğer insanların yanında kısmi de olsa daha fazla kontrol edebildikleri için belirtilerin evde daha sık yaşanması ve dışarıda daha az görülmesi olasıdır. Bir diğer deyişle çocuk eğer durumunu gizleme ihtiyacında ise genelde okulda öğretmenler ve arkadaşları durumu fark etmezler. Bu durum genel olarak ebeveynleri kızdırmaktadır çünkü davranış sadece onların var olduğu ortamlarda gerçekleştiği için hastalığı kendilerine karşı bilinçli gerçekleştirilen bir davranış olarak nitelendirebilirler.  Ağır durumlarda ise çocukların kendilerini kontrol edebilme yetisi de azalacağı için okuldaki öğretmen ve arkadaşları da çocuktaki semptomları fark edebilir.

Çocuğunuzda OKB ile ilgili belirtiler gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Obsesif Kompulsif Bozukluk Testi (ChOCI-R-P) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

Obsesif Kompulsif Bozukluk’ta Kompulsiyonların Amacı

• Çocuğun aklına gelen olumsuz düşüncelerin etkisini yok edebilmek,
• Katı şekilde uyulması gerektiği düşünülen kurallara uyum sağlayabilmektir.

Özellikle küçük çocuklar takıntılı düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanabilirler. Hatta çocukların neredeyse yarısının obsesif düşüncelerini iyi tanımlayamadığı söylenebilir. Bu tarz durumlarda çocuklarda gözlemlenen sadece tekrarlayıcı davranışlar, tekrarlayan kurallar ve kurallara uyulmazsa hissedilen rahatsızlıktır.

Çocukların yaklaşık üçte birinde uyaranların fazla oluşu kompulsif davranışların artmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra, bilişsel becerilerinin gelişim seviyesiyle ters orantılı olacak şekilde çocuklar obsesyonlarının saçma veya mantıksız olduğuna inanmayabilir.