Bağlanma Tipleri

Bağlanma tiplerini 4 başlık altında inceleyebiliriz:

Güvenli Bağlanma

Güvenli bağlanma, bebeğe güven ve yeterlilik duyguları aşılayan, anlayışlı, sıcak, kabullenici ve bebeğinin ihtiyaçları için her zaman müsait olan bakımverenler tarafından yetiştirildiğinde kurulan bağdır.

Güvenli bağlanan bebekler yabancı ortam deneyinde anneleri ile birlikte oldukları sırada onlarla sıcak ilişkiler kurmuş, çevreyi keşfetmekte hevesli davranmış, odaya bir yabancı girdiğinde hafif ama kalıcı olmayan bir endişe yaşamış, anne odadan ayrıldığında görülebilir şekilde üzülmüş, geri döndüğündeyse onu sıcak bir şekilde karşılamış, rahatlamış ve anneye yakın olmak istemişlerdir.

Güvenli Bağlanma Türüyle Büyüyen Bebekler

• Çocukluk döneminde duygu ve düşüncelerini doğru yönetebilen,
• Öz yeterliliği yüksek,
• Ev dışında da başarılı ilişkiler ve aktiviteler yürütebilen bireylere dönüştükleri görülmektedir.

Kaçıngan Bağlanma

Kaçıngan bebekler, yabancı ortam deneyinde annelerine ve onların nerede olduklarına ilgi göstermemişler, anneleri odadan ayrıldığında ve odaya geri döndüğünde genellikle tepkisiz kalmışlardır.

Bakımveren kişi bebeğin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığında veya yeterli hassasiyette cevap vermediğinde, bebek bunu isteklerinin reddedilmesi, duygularının küçümsenmesi olarak algılar ve bakımveren kişinin tüm pratik bakım ve koruma süreçleri devam etse de duygularının gözardı edildiğini düşünen bebek kendi duygularını kapatır, böylelikle bakımverenin onu reddetmesi ya da görmezden gelmesine maruz kalmaktan kurtulur. Bunları kendi içinde yaşamak hem daha kolay hem daha güvenlidir. Bu durumda annesinin de yakında kalması daha olasıdır.

Aslında burada çocuk ilişkiden kaçınmaz. İlişkiyi devam ettirebilmek için duyguları göstermekten kaçınır.

Kaçıngan Bağlanan Çocuklar

• Ergenlik ve yetişkinlikte duygularını ifade etmekte,
• Başkalarının duygularına cevap vermekte,
• Yardım istemekte zorlanan ve
• İlişkisel sorunlar yaşama durumlarına açık olan yaşantılar deneyimleyebilirler.

Kaygılı Bağlanma

Kaygılı bebekler, yabancı ortam deneyinde annelerinin nerede oldukları ve ulaşılabilir olup olmadıklarıyla fazlasıyla ilgili olmuşlardır. Anne odadan ayrıldığında yoğun endişe yaşamış ve geri döndüğündeyse sakinleşmekte zorlanmış, annelerine hem yakın olmak istemiş hem de öfke ve direnç göstermişlerdir.

Kaygılı bağlanmada bakımveren, bebeğin ihtiyaçlarına öngörülemez bir kalitede cevap verir ve  bebek yakınlık hissini alabileceğine dair güven duyamaz. Bakım ve koruma zaman zaman vardır fakat bakımveren her zaman güvenli bir durumda değildir. İlk başta çocuk bakımverenin dikkatini üzerinde tutmak ve yakınlık kurmak için sürekli ihtiyaç halinde olur. Zamanla daha kızgın, daha çok ihtiyacı olan, daha yapışık fakat güvensiz ve dirençli bir çocuk olabilir.

Kaygılı Bağlanma Türüyle Büyüyen Çocuklar

• Ergenlik ve yetişkinlik döneminde ilişkisel olarak diğer insanlara oldukça bağımlı ve güven duymakta zorlanan,
• Bu güven duygusunu yaşayamadığı için de yakın ilişkilerde sorun yaşama potansiyeli barındıran yaşantılar içerisinde kalan kişiler olabilirler.

Karmaşık Bağlanma

Karmaşık bağlanma diğer 3 bağlanma türünden daha sonra 90’lı yıllarda tanımlanmıştır.

Bakımverenin reddedici, öngörülemez, korkutucu ya da korkmuş olduğu durumlarda çocuk ‘çözümü olmayan korku’ ikilemini yaşar. Bebeğin bakımverenine yaklaşıp bakım, ilgi ve korunma alma arzusu, korku ve azalmaktansa artan kaygıyla sonuçlanır. Bebeklikte bu güven ihtiyacının karşılanması için olası bir strateji kurulamamış olması bebeği organize olmayan davranış örüntülerine iter.

Karmaşık Bağlanan Çocuklar

• Anaokulu çağına gelen çocuk bu dönemde belli ve öngörülebilir bir paterne ve güvene ihtiyaç duyduğu için kontrol edici davranışlar geliştirir.
• Bu davranışlar çocuğun ebeveyn gibi davrandığı agresif, zorlayıcı bir şekilde bakımverici, ya da zorlantılı bir şekilde bağımsız davranan ya da yardım kabul etmeyen şekillerde olabilir.
• Fakat kaygı ve korku hisleri bu durumda çözümsüz kalır ve hayat stresinin arttığı zamanlarda kaotik ve yıkıcı şekillerde tekrar ortaya çıkabilir.