Ebeveynlik Çatışmaları

Yazar: Noema Aile

Eşimle ebeveynlik konusunda farklı fikirlerimiz var. Ortak bir noktada buluşmanın yollarını nasıl bulabiliriz?

Siz ve eşiniz (veya eski eşiniz) ebeveynlik görevlerini ve ailenin günlük faaliyetlerini yönetme sorumluluklarını paylaştıkça sorunlar ortaya çıkacaktır. Ne yazık ki çocuklar her zaman yalnızca çatışma tanık olmakla kalmamaktadır. Aynı zamanda taraf olmaya ve bir ebeveyne- diğerine zarar verecek şekilde- destek vermeye zorlandıkları durumlara da düşebilmektedirler. Bu tür manipülasyonların çocuğa zararlı olduğu ve onu psikolojik sorunlara daha duyarlı hale getirdiği açıktır. Bugünün ebeveynlerinin karşılaştığı en yaygın zorluklardan birkaçı ve bunlarla başa çıkabilme yolları aşağıdaki gibidir:

Tutarsızlık

Genellikle ebeveynler kurallar ve çocuklarından beklentileri konularında farklılık gösterirler. Anne, "ödevin bitene kadar televizyon izleyemezsin" diyebilir; ama o yokken baba, "istersen devam et ve televizyon izle" diyebilir. Baba çocuğun yatma zamanının 8:30 olduğu konusunda ısrar edebilir; anne ise 9:00'a kadar uzatmanın problem olmayacağını söyleyebilir.

Disiplin yöntemleri veya çocuğun arkadaş seçimi gibi konularda da benzer çatışmalar gelişebilir. Bu tutarsızlıklar ortaya çıktığında, bir ebeveyn kaçınılmaz olarak diğerinin otoritesini zayıflatır.

Sorunu çözmeye başlamak için, siz ve eşiniz kurallarınızın ve beklentilerinizin ne olduğu konusunda birbirinize açık olmanız gerekir. Gerekirse, kuralları ve beklentileri yazın, gözden geçirin ve uygulanabilir olduklarından emin olun. Farklılık gösterdiğiniz alanlarda, ikinizin de ortaklaşabileceği bir uzlaşma bulun ve buna bağlı kalın.

İletişimsizlik

Eşiniz ve siz ailenin karşılaştığı sorunlar hakkında konuşmazsanız, biriniz bilgilendirilmesi gereken önemli konuların kaçırabilir.

Bu durumdan kaçınmak için, eşiniz ve siz aile hayatınızdaki her önemli konu hakkında iletişim kurmaya açık olmanız gerekir. Günde en az bir kere birbirinizle kontak halinde olmanız ve o gün önemli olan şeyleri tartışmanız gerekir. Aynı zamanda, ailenin karşı karşıya kalabileceği uzun vadeli konular hakkında da konuşabilirsiniz.

Karışıklıklar

Hangi adımların atılacağı ve hangi kuralların uygulanacağı konusundaki belirsizlik aile içinde kargaşa yaratabilir. Çoğu zaman ebeveynler, çocuklarını ne kadar takip etmeleri gerektiği veya onlara ne kadar özgürlük tanımaları gerektiği konusunda kararsız kalabilirler. Ebeveynler genellikle hiçbirine karar veremezler ve bu da çocuklarını kendilerinden beklenenler konusunda karmaşaya düşürebilir.

Önemli aile meselelerinde eşinizle birlikte kendi kararsızlığınızı çözmeniz ve bu konularda ortak bir noktada anlaşmanız gerekir. Ayrıca tüm aileyi kararlar ve kendi hayatlarının bu kararlardan nasıl etkileneceği hakkında bilgilendirmelisiniz.

Yarışma

Bazen ebeveynler arasında çocuklarının dikkati ve sevgisi konusunda rekabet gelişebilir. Eğer baba kızıyla cumartesi öğleden sonra balık tutmak istiyorsa ancak anne onunla alışverişe çıkmak istiyorsa, anne ve baba çocuğu çatışmanın ortasına sokarak mücadele edebilirler.

Ebeveynler olarak ikiniz de iş birliği için rekabet etmek yerine, birbirinizle ortaklık sağlamanız gerekir. Bu, her konuda hemfikir olmanız gerektiği anlamına gelmez; ancak daha uyumlu bir ilişki ve aile hayatı için birlikte çalışmaya kararlı olduğunuz ve farklılıkların ortak hedeflerinizi baltalamasına izin vermeyeceğiniz anlamına gelir. Her birinizin biraz esneklik göstermesi önemlidir.

Aile için temel kurallar oluştururken, her ebeveynin güçlü olduğu alanları belirleyin. Daha sonra her ebeveyn, kendi güçlü alanlarında liderlik yapabilir; böylece karar verme sorumlulukları aile içinde bölünmüş olacaktır.

Çatışma

Çoğu zaman, ebeveynler aile ile ilgili konularda birbirleriyle tartışır ve açıkça birbirlerine meydan okuyabilirler. Örneğin çocuklar okulda problem yaşamış olabilir ve ebeveynler bununla nasıl başa çıkılacağı konusunda hemfikir değildir; anne çocuğun ceza alması gerektiğini düşünürken, baba onun suçu olmadığına inanır. Tartışmaya başlarlar - bazen saatlerce, hatta birkaç gün boyunca - ve sonunda, sorunu dostane bir şekilde çözmek yerine, tek bir ebeveyn kazanır, çünkü diğeri nihayetinde en azından bir süreliğine pes eder. Bununla birlikte, ebeveynler arasındaki güç mücadelesi genellikle daha sonraki bir zamanda farklı bir sorunla yeniden başlar, önceki çatışmadan kalan öfkenin bir kısmı yeniden ortaya çıkar. Yaralar asla tam olarak iyileşmez ve düşmanlık oluşmaya başlar.

Bu maalesef pek sağlıklı bir durum değil. Ebeveynlerin çatışma çözme becerilerini öğrenmeleri gerekir. Bunlar:

Dinleme
Farklılıkları netleştirme
Karşılıklı olarak duyguları önemseme
Birlikte alternatif çözümler üretme
Uzlaşma

Unutmayın; ailenizdeki çatışmayı ele alma şekliniz çocuğunuzun anlaşmazlığı yönetmeyi nasıl öğreneceğini belirler.

Evlilikteki Sorunların Etkisi

Kişilerarası ilişkiler tek bir oda içinde saklı kalmaz. Siz ve eşiniz evlilikte zorluklar yaşıyorsanız, bunun tüm aileyi etkileme olasılığı yüksektir. Evliliğiniz iyi gitmediğinde, ebeveynlik becerileriniz ve çocuklarınız da bundan etkilenecektir. Araştırmalara göre, ebeveynleri arasındaki çatışmalara maruz kalan bir çocuklar sıklıkla artan kalp ritmi, yüksek tansiyon, düşük vücut ısısı, korkmuş ve endişeli yüz ifadeleri göstermektedir.

Yapılan bir araştırmada ebeveynler arası çatışmanın, çocukların uzun vadeli akademik başarılarını olumsuz yönde etkilediği bir mekanizma olarak, çocukların ebeveynlerinin çatışmalarına özellikle de kendilerini suçlamalarına ilişkin değerlendirmelerinin önemli rolünün altını çizmektedir. Diğer bir deyişle ebeveynler arası çatışmaların yüksek olduğu ailelerdeki çocuklar düşük akademik başarı açısından risk altındadır.

Başarılı evliliklerde, yetişkinlerin evlilikle ilgili sorunları ihmal etmediği gözlemlenmektedir. Çiftler birlikte vakit geçirmeyi ve yanlış anlamaları, kıskançlıkları veya çatışmaları çözmek için birlikte çalışmayı taahhüt ederler. Birbirleriyle iletişim kurma, olumlu davranışları pekiştirme ve affetme taahhüdünde bulunurlar; birbirlerini anlamaya çalışırlar, ilişkilerini nasıl geliştirilebileceklerini rutin olarak incelerler.

Bazen çocuk sahibi olmak, ciddi evlilik sorunlarıyla başa çıkmamak için uygun bir bahanedir. Ebeveynler şöyle düşünebilir: "şimdi çocuklara çok fazla vakit ayırmamız gerekli; büyüdüklerinde, kendi ilişkimizde yaşadığımız sorunlar hakkında konuşmak için daha çok zamanımız olacak." Bu düşünce tarzı evlilik ve ebeveynlik adına felaketi getirebilecek bir reçetedir. Sorunlar konuşulmadığında zamanla daha da kötüleşmeye meyillidir ve çocuklarınız büyüdükten sonra, hala birlikteyseniz, inşa etmek için fazla bir temeliniz olmayabilir. Bu yüzden sorunlara kayıtsız kalmayın ve sorunları çözmeye yönelik adımlar atın.

Ebeveynler Arası Çatışma Çocuklar İçin Rol Model Olabilir!

Bandura’nın sosyal öğrenme teorisi, ebeveyn çatışmaları ve çocukların uyumu arasında bir bağlantı ortaya koymaktadır. Bandura çocukların gözlem ve taklit yoluyla davranışları öğrendiğini ve edindiğini iddia etmektedir. Çocuklar, ebeveynlerinin çatışma durumlarında kullandıkları davranış stratejilerini gözlemleyerek ebeveynlerinin davranışlarını taklit etmeye başlarlar. Unutulmamalıdır ki ebeveynler arasındaki ilişki, çocuğun tanık olduğu ilk önemli ilişkidir ve bu nedenle çocuk üzerinde önemli bir etkisi vardır. Bu ilişki kalitesiz ise, çocuğun başkalarıyla kaliteli ilişki kurmayı öğrenmesi zorlaşmaktadır. Ebeveyn ilişkisinde sık sık çatışmalar yaşanıyorsa çocuk tartışmanın yanlış anlaşılmalarla baş etmenin etkili bir yolu olduğunu ve diğerlerine karşı uygun bir davranış şekli olduğunu öğrenebilir.

Kaynak:

Bandura, A. (1977). Social learning theory. Oxford, England: Prentice-Hall. pp. 247.

Harold, G. T., Aitken, J. J., & Shelton, K. H. (2007). Inter-parental conflict and children's academic attainment: A longitudinal analysis. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48(12), 1223–1232. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2007.01793.x

Janie Sarrazin & Francine Cyr (2007) Parental Conflicts and Their Damaging Effects on Children, Journal of Divorce & Remarriage, 47:1-2, 77-93, DOI: 10.1300/J087v47n01_05

Profesyonel destek almak için online randevu oluşturun.

Destek Alın