Kardeş Çatışmaları

Çocuklarınız birbirleri ile geçinmekte zorlanıyor ise onlara nasıl yardımcı olabilirsiniz? Barışı korumak için ne kadar çabalarsanız çabalayın çocuklarınız yine de oyuncak paylaşımı için kavga etmeye, birbirlerini kızdırmaya ve birbirini eleştirmeye eğilimli olacaklardır. Çünkü kardeşler arasındaki rekabet aslında büyüme ve gelişme sürecinin doğal bir parçasıdır. Bu süreç sizin için üzücü ve zorlayıcı olsa da normal olduğunu bilmeniz gerekir. Yine de çocuklarınız arasındaki çatışmaları yönetebilmek ve barışı teşvik etmek adına aşağıda sunacağımız bazı ipuçlarından yararlanabilirsiniz.

Her çocuğun ihtiyaçlarının ve mizaçlarının farklı olduğunu unutmayın. Çocukların değişen ihtiyaçlarının ve kişiliklerinin birbirleriyle olan ilişkilerini etkilemesi oldukça doğaldır. Her çocuğa ihtiyaçlarına ve kişilik özelliklerine uygun bir şekilde davranmak önemlidir. Bazı ebeveynler çocuklarına eşit bir şekilde davranıyor olmanın önemli olduğunu düşünmektedirler. Böyle davransalar bile çocuklar genellikle işlerin hiç adil ilerlemediğinden ve diğer kardeşe sağlanan şartların ona sağlanamıyor olduğundan şikâyet edebilirler. Çocuklarınıza ihtiyaçlarına ve gelişen kişiliklerine göre farklı davranıyor olmanız ayrımcılık yapıyor olduğunuz anlamına gelmemektedir. Tam tersine aslında onların ne kadar biricik ve özel olduklarını gördüğünüzün ve bunu da takdir ediyor olduğunuzun bir yansımasıdır. Çocuklarınız arasındaki farkları görüyor olmanız buna dair meselelerinizi birbirlerinin önünde konuşacağınız anlamına gelmemektedir. Çünkü çocuklar karşılaştırma hissettikleri zaman kendisinin yeterince yani diğeri kadar başarılı olmadığını veya sevilmediğini düşünebilmesi kuvvetle muhtemeldir. Unutulmamalıdır ki her çocuk biriciktir. Çocuklarınızın hepsinin de bunu hissetmesi gerekmektedir.

Çocuklarınızın tartışmalarından mümkün olduğunca uzak durun. Eğer çocuklarınız küçük ise tartışmalara çözüm bulmaları konusunda onlara yardımcı olmanız gerekebilir. Ancak taraf tutmuyor olduğunuzdan emin olmanız gerekmektedir. Çocuklarınız tartışmaların içerisine sizi dahil etmeye çalışır ise çözümü kendi aralarında bulmaları gerektiğini onlara hatırlatmanız gerekmektedir. Fakat durum şiddetlenirse şiddeti durdurmak adına tabi ki tartışmalara dahil olunabilir. Bu noktada onları sakinleşene kadar ayrı tutmak iyi bir yöntem olabilir. Hem böylece çocuklarınız saldırgan veya şiddet içeren davranışların kesinlikle kabul edilmediğini de öğrenmiş olurlar ve siz de sınırlarınızı iyi bir şekilde belirlemiş olursunuz. Bu sınırlar içerisinde kullanılan dil veya lakap takım gibi konuları da eklemeniz hem çocuklarınızın tartışmalarına hem de çocuklarınızın ileriki zamanlarda arkadaşlarıyla kurdukları ilişkilere fayda sağlayacaktır. Ebeveyn olarak çocuklarınızın saldırgan olabileceğinden şüpheleniyor iseniz kardeşleri ile birlikte zaman geçirdiklerinde onları yakından izleyebilir ve davranışı öncesinde analiz etmeye çalışabilirsiniz. Çünkü iyi bir davranış analizi ile şiddeti önleyebiliyor olmak olayın ardından olumsuz davranışı cezalandırmaktan her zaman için daha iyi sonuç verecektir. Çünkü cezalandırıcı yöntemler genel olarak rekabetin daha da artmasına neden olabilirler. Bunun yanı sıra olumluya teşvik için de tartışmaları çözdüklerinde mutlaka çocuklarınızı övmeye ve iyi davranışlarını da motive etmeye dikkat etmeniz gerekmektedir.

• Adil olun. Çocuklarınızın tartışmalarına katılmanız gerekiyor ise mutlaka olayı her yönü ile dinlediğinizden ve değerlendirdiğinizden emin olmaya çalışmanız gerekmektedir. Çocuklarınıza yaşlarına uygun ayrıcalıklar verebilirsiniz. Ancak zamanı geldiğinde bu ayrıcalıklar ile ilgili aksi bir ihtiyaç olmadığı durumda tutarlı olmaya da özen göstermelisiniz.  Yani bir çocuğun 10 yaşında iken akşam 9’da yatmasına izin veriyor iseniz diğer çocuğunuz 10 yaşına geldiğinde de benzer bir yol üzerinden gidebilirsiniz.

• İyi bir rol model olun. Ebeveynlerin sorunları ve anlaşmazlıkları çözme şekli, çocuklar için güçlü bir örnek teşkil eder. Dolayısıyla, sizin eşiniz veya çevrenizdeki kişilerle olan çatışmalarınızı sakin, saygılı, üretken ve yapıcı bir şekilde çözmeniz çocuklarınızın da birbirleriyle olan sorunları çözerken benzer tutumlarda olmalarını sağlayacaktır.

• Çocuğunuzun mahremiyetine saygı gösterin. Çocuğunuzu cezalandırmanız veya azarlamanız gerekiyor ise bunu özel bir alanda ve olabildiğince sessiz bir şekilde yapmaya özen göstermelisiniz. Kesinlikle çocuğunuzu başkalarının önünde azarlayarak utandırmamalısınız. Aile toplantıları kardeş sorunlarını çözebilmek için harika bir yol olabilir. Bunun yanı sıra bazı ebeveynler büyüme süreçleri ile ilgili kendi deneyimlerini paylaşmanın da yardımcı olabildiğini söylemektedirler. Bazen sadece can kulağı ile çocuklarınızı dinliyor olmak tek başına çok işe yarayabilir. Unutmayın sizlerle yaptıkları bu konuşmalar ve sizler ile deneyimledikleri sorun çözme biçimleri, onların diğer kişiler arası ilişkilerindeki alışverişleri ile ilgili bilgi edinme fırsatı yarattığı için oldukça kıymetlidir.

 

Kaynak

American Academy of Pediatrics: HealthyChildren: Sibling Rivalry https://www.healthychildren.org/English/family-life/family-dynamics/Pages/Sibling-Rivalry.aspx

Numeurs: KidsHealth: Sibling Rivalry https://kidshealth.org/en/parents/sibling-rivalry.html

University of Michigan Health: Sibling Rivalry: https://www.mottchildren.org/posts/your-child/sibling-rivalry