Tuvalet Eğitiminde Regresyon (Gerileme)

Yetişkinler olarak, sabit bir hızda yeni beceriler kazanmaya ve öğrendiklerimizi sürdürmeye alışkınız. Bununla birlikte, öğrenmeleri genellikle diğer alanlardaki gelişimlerine bağlı olan küçük çocuklar çoğu zaman, iyileşme dönemleri çok az belirgin olan ve aralarda bir dizi beklenmedik ani çıkışların bulunduğu periyodlar halinde ilerlerler. Bazen bir çocuğun öğrenme becerisi gerileyebilir. Yani, yakın zamanda edindiği becerileri kaybedebilir veya öğrenme sürecinde birkaç adım geriye gidebilir. Tuvalet eğitimi sırasındaki gerileme (çocuğun lazımlık kullanımını ihmal etmesi, sürekli altına kaçırma veya başka kazalar yaşama, bebek bezine geri dönme isteği), eğitim sürecini neredeyse tamamladıklarına inanan ebeveynler için şaşırtıcı ve üzücü olabilir. Çocuğunuzdaki bu tür davranışlara göstereceğiniz ilk tepki, olanların nedeninin fiziksel olmadığından emin olmak için çocuk doktoruna randevu almaktır. Regresyon, bazen bir enfeksiyondan veya tıbbi tedavi gerektiren başka bir bozukluktan kaynaklı olabilir. Ancak, tıbbi nedenler göz ardı edildiyse, çocuğunuz ortamında gerçekleşen bir değişikliğe veya stres kaynağına nasıl yapacağını bildiği tek yolla tepki veriyor olabilir.

Küçük çocuklarda tuvalet eğitiminde gerilemenin psikolojik ve fiziksel nedenleri olabilir. Bunlar arasında yaşanan yaygın nedenleri şunlardır:

• Çocuk bakımı rutininde değişiklikler — örneğin, yeni bir bakıcının gelmesi veya yeni bir çocuk bakımı veya okul öncesi programa başlamak
• Annenin hamile olması veya yeni bir kardeşin doğumu
• Çocuğun veya bir aile üyesinin önemli bir hastalığı
• Yakın zamanda yaşanan bir ölüm
• Evlilikte çatışmalar veya ebeveynlerin boşanması
• Yeni bir eve taşınma
• Kabızlık/ağrılı bağırsak hareketleri
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Diğer tıbbi problemler

Bu tür olaylar onları mutlu etse bile, hala kendi kişisel rutinlerinde ustalaşmakta zorlanan küçük çocuklar için zorlayıcı olabilir. İşte zorlandığınız bir dönemde egzersiz rutininize bir ara vermek zorunda kalmanız ne kadar doğalsa, çocuğunuzun yeni bir eve uyum sağlama sürecinde tuvalet eğitiminde biraz aksaklıklar yaşaması da normaldir.

Duygusal bir soruna işaret etmekten öte gerileme, hayatın bunaltıcı olduğu bir zamanda çocuğun duygusal ihtiyaçlarını karşılaması için sağlıklı bir yol olabilir. Eğitim sürecinde gerileyen davranışlara yanıt verirken, çocuğunuzun tekrar gelişim yoluna girmesine yardımcı olmak için aşağıdaki adımları atmaya odaklanın.

• Sorunu tanımlayın. Yürümeye yeni başlayan veya okul öncesi çağındaki çocuğunuz sözel becerilerinde ne kadar gelişmiş olursa olsun, bu yaştaki çoğu çocuğun deneyimlediği yoğun duyguları ilk kez ifade etmesi çok zordur. Çocuğunuza davranışındaki değişikliği fark ettiğinizi, lazımlığı kullanmayı bıraktığını, çocuk bakım merkezinde bu konuda çok sayıda kaza yaşadığını veya tekrar çocuk bezi bağlanması konusundan bahsettiğini söyleyin. Onunla bunun nedenleri hakkında konuşun. Bunun sebebi pek çok şey olabilir: lazımlığın yeni bir banyoda olması, çocuk bakım merkezindeki tuvaletin korkutucu olması veya yeni kardeşin bebek bezi giyiyor ve çok fazla ilgi görüyor olması. Çocuğunuzun cevabını dinleyin. Kendisini üzen olayları ve bunlarla ilgili duygularını sizinle paylaşmasına yardımcı olun. Problemi tespit etmeniz bu konuda adımlar atmanıza ve ilerideki problemleri de önlemenizi sağlar.
• Onu anladığınızı hissettirin. Çocuğunuza, bu kadar çok şeyi iyi bir şekilde başarmasının onun için ne kadar zor olduğunu bildiğinizi söyleyin. Onun durumundaki birçok çocuğun da bu aşamaları geçmiş olduğunu bilmesini sağlayın. Yaşadığınız bir gerileme hikayesini, konuya ve onun anlama düzeyine uygun bir şekilde çocuğunuzla paylaşabilirsiniz. Örneğin, anneniz hastanedeyken bütün günü yatakta geçirmek istediğinizi onunla paylaşmak. Bu durumda korkmanın veya ne yapacağını bilememenin normal olduğunu, ancak bu duyguların yakın zamanda geçeceğini açıkça belirtin.
• Sorunu çözmek için elinizden geleni yapın. Çocuğunuzun sıkıntısını hafifletmek için atabileceğiniz pratik adımlar varsa, bunu mümkün olan en kısa sürede yapın. Çocuğunuzla (kardeşi olmadan) baş başa geçireceğiniz özel bir zaman ayarlayın, bakım merkezindeki bakıcılarla çocuğunuzun tuvalet alışkanlıklarını sürdürmesine nasıl yardımcı olabilecekleri hakkında konuşun veya yeni tuvalette lazımlığınızı eski evden tanıdık olan nesnelerle çevreleyin. Çocuğunuzdan da durumunu nasıl iyileştireceği konusundaki fikirlere katkıda bulunmasını isteyin. Sorununu ve çözümünü bu şekilde “sahiplenmesine” yardımcı olarak, onu düzeltmede daha aktif bir rol üstlenmiş olursunuz.
• Beklentileriniz konusunda net olun. Çocuğunuza, tuvalet eğitimi çabalarına şimdi bile devam etmesini beklediğinizi sakin ama net bir şekilde açıklayın. Bu engeli aşacağına emin olduğunuzu bilmesini sağlayın. Çocuğunuzu sarılmalar ve övgülerle bir çizelgeden vereceğiniz çıkartma ödülleriyle ve dengesini yeniden kazanmaya çalışırken yapacağınız moral konuşmaları gibi olumlu pekiştirmelerle destekleyin. Tuvalet kazaları devam ederse, ona bir süre daha bez takıp takmamak istediğimi sorun, ancak bunun bebekçe olduğunu düşünürse, onu bu konuda zorlamayın. Çocuğunuzun gerilemesi bir ay veya daha uzun sürerse, ilk önce kendinize tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını sormanız gerekebilir. Eğer çocuğunuzu rahatlatacağını düşünüyorsanız, lazımlığı bir süreliğine bir kenara bırakmanızda bir sakınca yoktur. Bu gibi durumlar, kademeli de olsa ilerlemenin genellikle en iyi yol olduğuna dair olan kuralın istisnası olan durumlardır. Gerileme ebeveynler için üzücü olabileceği gibi, genellikle çok uzun süren bir süreç değildir. Çoğu durumda, çocuk tuvalet eğitimine birkaç gün veya hafta sonra kaldığı yerden devam eder.
• Bu konuda bir profesyonelden yardım alın. Çocuğunuzun tuvalet eğitiminde gerilemesinin sebebi ufak kazalar olabilir. Belli bir yaşa kadar yaşanan tuvalet kazaları oldukça normaldir.  Ancak, tuvalet eğitimi almış çocuğunuzun bu konuda gerilemesinin birdenbire olmadığını ve altında önemli problemlerin yatıyor olabileceğini düşünüyorsanız bunu çocuk doktorunuza mutlaka danışın.

 

Kaynak

American Academy of Pediatrics: HealthyChildren: Potty Training Regression https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/toilet-training/Pages/Regression.aspx#:~:text=Regression%20sometimes%20signals%20an%20infection,of%20stress%20in%20their%20life.

NHS: Potty Training Problems https://www.nhs.uk/conditions/baby/babys-development/potty-training-and-bedwetting/potty-training-problems/