Çocuk İstismarı ve İhmali

Kötü muamele olarak da bilinen çocuk istismarı maalesef ki oldukça yaygındır. Çocuğunuz için istismar risklerini anlamak ve azaltmak, istismar ve ihmal belirtilerine aşina olmak önemlidir.

Her yıl yaklaşık 7 milyon çocuğu içeren yaklaşık 4 milyon çocuk istismarı ve ihmali vakası bildirilmektedir. Bu şikayetlerin dörtte biri üç yaşından küçük çocuklarla ilgiliyken en yüksek çocuk istismarı oranı bir yaşından küçük bebeklerde görülmektedir. Çocuk Koruma Hizmetlerine bildirilen vakaların çoğu ihmali, ardından fiziksel ve cinsel istismarı içermektedir.

İstismar ve İhmal Türleri

Fiziksel istismar, bir çocuğun vücudu vurma, tekmeleme, sallama, yakma veya başka bir güç gösterisi sonucu yaralandığında meydana gelir. Bir araştırma, 20 çocuktan 1'inin yaşamları boyunca fiziksel istismara uğradığını göstermiştir.

Cinsel istismar, bir çocuğun anlayamayacağı veya rıza gösteremeyeceği herhangi bir cinsel aktivitedir. Bu durum, okşama, oral-genital temas, genital ve anal ilişki gibi eylemleri içerir. Aynı zamanda, teşhircilik, röntgencilik ve pornografiye maruz kalmayı da içerir. Araştırmalar, her 5kızdan birinin ve her 20 erkek çocuğundan birinin, 18 yaşına gelmeden cinsel istismara uğradığını gösteriyor. Çocuk cinsel istismarı mağdurlarının yüzde 90'ından fazlası ise istismarcısını tanıyor.

Çocuk ihmali, fiziksel ihmali (yiyecek, giyecek, barınak veya diğer fiziksel ihtiyaçları sağlamamak), duygusal ihmali (sevgi, rahatlık veya şefkat sağlamamak), tıbbi veya eğitimsel ihmali (gerekli tıbbi bakım veya eğitime erişim sağlamamak) ve gözetim ihmali (uygun şekilde denetlemede başarısızlık) içerebilir. Psikolojik veya duygusal istismar, yukarıda bahsedilenlerin hepsinden kaynaklanabilir. Ancak, aynı zamanda çocuğun kendi değerine veya duygusal sağlığına zarar verebilecek sözlü istismarla da ilişkilendirilebilir.

Risk Faktörleri

Çocuk istismarı ve ihmali hayatın her kesiminden, gelirinden, dininden ve etnik kökeninden ailelerde görülebilir. Ancak, çocuk ihmali ve diğer kötü muamele biçimleri, yoksulluk içinde yaşayan ailelerde ve ergenlik çağında uyuşturucu ya da alkolü kötüye kullanmış ebeveynler arasında daha yaygın olduğu görülmüştür.

Çoğu çocuk istismarı aile içinde gerçekleşir. Risk faktörleri, ebeveyn veya bakıcı, çocuk, aile ve çevresel faktörleri içerir.

Ebeveyn veya Bakıcı Risk Faktörleri:

Depresyon veya diğer zihinsel sağlık sorunları, ebeveynde çocuklukta istismar veya ihmal öyküsü, ebeveyn madde kötüye kullanımı ve aile içi şiddet yer alır.

Aile Risk Faktörleri:

Tek ebeveynli aileler, şiddet içeren aileler, stresli aile yaşantısı ve sert disiplin veya sözlü saldırganlık kullanılan ailelerde .

Çocuk Risk Faktörleri:

Bebeklerin ve çocukların küçük oldukları için kötü muamele biçimlerine, gençlerin ise cinsel istismara maruz kalma riski daha yüksektir. Fiziksel, bilişsel veya duygusal engeli olan veya kronik hastalığı olan çocuklar daha fazla kötü muamele görme riski altındadır. Ayrıca, çocuklarda saldırganlık, dikkat eksikliği, zor mizaç özellikleri ve davranış sorunları da kötü muamele riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.

Çevresel Risk Faktörleri:

Yoksul ve tehlikeli mahallelerde yaşayan çocuklar ihmal ve istismar için daha güvenli mahallelerde yaşayan çocuklara göre daha yüksek risk altındadır.

Belirti ve Bulgular

Bir çocuğun istismara uğradığını anlamak her zaman kolay değildir. Kötü muameleye maruz kalan çocuklar, suçlanacaklarını ya da kimsenin onlara inanmayacağını düşündükleri için çoğu zaman bunu birine söylemekten korkarlar. Bazen de susmalarının nedeni, bunu onlara yapan kişinin çok sevdikleri ya da korktukları biri olması oluyor.

Ebeveynler, istismarın belirti ve semptomlarını gözden kaçırma eğilimindedir. Çünkü genellikle bunun olabileceğine inanmak zordur veya insanlar öğrenirse ne olabileceğinden korkarlar.

Ancak, istismara uğramış bir çocuğun mümkün olduğunca hızlı bir şekilde özel desteğe ve tedaviye ihtiyacı vardır. Çocuklar istismara ne kadar uzun süre maruz kalır veya durumla kendi başlarına baş etmeye bırakılırsa, fiziksel ve zihinsel iyileşmeleri de o kadar zor olur.

İstismara veya ihmale maruz kalmış olabilecek çocuklarda aşağıdaki fiziksel belirtilerden ve davranış değişikliklerinden bazıları görülebilir:

Fiziksel İşaretler

• Herhangi bir yaralanması olan, hareketsiz bebek
• Dört yaşından küçük bir çocukta gövdede, kulaklarda veya boyunda morluklar
• Yaralanmanın meydana gelişinin söylenme şekliyle uyumlu olmayan, yeterince açıklanamayan veya çocuğun gelişimsel yetenekleriyle bağdaşmayan herhangi bir yaralanma (çürük, yanık, kırık, karın veya kafa yaralanması)
• Çocuğun istismar veya ihmali ifşa etmesi
• Kilo alamama (özellikle bebeklerde) veya ani dramatik kilo artışı
• Genital ağrı, kanama veya akıntı
• Cinsel yolla bulaşan bir hastalık

Olası İstismar veya İhmal Konusunda Endişe Uyandıran Davranışsal ve Zihinsel Sağlık Değişiklikleri:

Aşağıdaki değişikliklerin birçok farklı stresli durumun bir sonucu olarak birçok çocukta görülebileceğini, sadece çocuk istismarı ve ihmaline özgü olmadığını bilmek önemlidir. Bu davranışların ortaya çıkış nedeni her zaman araştırılmalıdır.

• Bebeklerde aşırı ağlama veya gelişimsel gecikme
• Kaygılı davranışlar (kabuslar, depresyon, olağandışı korkular, fobiler)
• Açıklanamayan karın ağrısı, yatak ıslatmaya başlama veya tuvalette gerileme (özellikle çocuk tuvalet eğitimi almışsa)
• Kaçma girişimleri
• Gelişimsel olarak çocuğun yaşına uygun olmayan aşırıya kaçan cinsel davranışlar
• Kendine güvende ani değişiklik
• Tıbbi bir nedeni olmayan baş ağrıları veya karın ağrıları
• Okul başarısızlığı
• Aşırı pasif veya agresif davranış
• Umutsuzca sevecen davranış veya sosyal geri çekilme
• Kendine zarar verme veya madde bağımlılığı
• Yeme problemleri

Uzun Vadeli Sonuçlar

Çocuk istismarı ve ihmali, fiziksel ve psikolojik gecikmelere neden olabilir. İstismara uğrayan veya ihmal edilen çocuklar, çoğu durumda, fiziksel sorunlardan daha fazla zihinsel sorunlar yaşarlar. Duygusal ve psikolojik, fiziksel istismar ve ihmal, çocuğun stresle başa çıkmak, dayanıklı, güçlü ve başarılı olmak için geliştirmesi gereken yeni becerileri öğrenmeyi zorlaştırır. Bu nedenle, kötü muamele gören veya ihmal edilen bir çocuk çok çeşitli tepkiler gösterebilir, depresyona girebilir veya intihara meyilli, içine kapanık veya şiddet içeren davranışlar geliştirebilir. Yaşlandıkça, öğrenme güçlüğü gösterebilir, uyuşturucu veya alkol kullanabilir, kaçmaya çalışabilir, disiplini reddedebilir veya başkalarını istismar edebilirler. Bir yetişkin olarak, evlilik ve cinsel zorluklar, depresyon veya intihar davranışı geliştirebilirler.

İstismara uğrayan tüm çocukların şiddetli tepkileri olmaz. Genellikle, çocuk ne kadar küçükse istismar o kadar uzun sürer. Çocuğun istismarcı ile ilişkisi ne kadar yakınsa, olayın zihinsel etkileri o kadar ciddi olacaktır. Çok destekleyici bir yetişkinle yakın bir ilişki, çocuğun dayanıklılığını artırarak etkinin bir kısmını azaltabilir.

Yardım Almak

Çocuğunuzun istismar edildiğinden şüpheleniyorsanız, derhal çocuk doktorunuz veya yerel bir çocuk koruma kurumundan yardım almanız gerekir. Doktorlar, şüpheli tüm istismar veya ihmal vakalarını devlet yetkililerine bildirmekle yasal olarak yükümlüdür. Çocuk doktorunuz ayrıca herhangi bir tıbbi yaralanma veya durumu tespit edip tedavi edecek, bir terapist önerecek ve araştırmacılara gerekli bilgileri sağlayacaktır.

Çocuğunuz istismara uğradıysa, ona yardım edebilecek tek kişi siz olabilirsiniz. Kötüye kullanım şüphelerinizi bildirmeyi geciktirmek için hiçbir neden yoktur. Sorunu reddetmek sadece durumu daha da kötüleştirecektir. Ayrıca, istismar veya ihmalin kontrolsüz bir şekilde devam etmesine izin verir ve çocuğunuzun optimal fiziksel ve zihinsel sağlığının zarar görmesine neden olur.

Herhangi bir istismar veya ihmal durumunda, çocuğun güvenliği birincil endişe kaynağıdır. Daha fazla istismar ve ihmal potansiyeli olmayan güvenli bir ortamda olmaları gerekir.

İstismar ve İhmalin Önlenmesi

Bir toplumda çocuk istismarı ve ihmallerini önlemek için önlemler almak mümkündür. Bazı faktörlerin istismar ve ihmali arttırıyor veya azaltıyor oluşu bu alanlarda bazı değişiklikler yapılabileceğini göstermektedir. Çocuk istismarı ve ihmali, paylaşılan risk ve koruyucu faktörler aracılığıyla diğer şiddet biçimleriyle bağlantılıdır. Şiddetin bir biçiminin ele alınması ve önlenmesi, diğer şiddet biçimlerinin önlenmesi üzerinde etkili olabilir. Bu konuda devletin ailelere verdiği ekonomik desteği güçlendirmesi ve olumlu ebeveynliği desteklemek için çeşitli kampanyalar geliştirmesi yardımcı olabilir.

Aile içinde çocuklara yönelik fiziksel ve psikolojik kötü muamelenin başlıca nedenleri genellikle bir ebeveynin izolasyon, stres ve hayal kırıklığı duygularıdır. Ebeveynler, çocuklarını sorumlu bir şekilde yetiştirmek için desteğe ve mümkün olduğunca fazla bilgiye ihtiyaç duyarlar. Onlara, kendi hayal kırıklığı ve öfke duygularını çocuklarına aktarmadan başa çıkma yöntemleri öğretilmelidir. Ayrıca, kriz zamanlarında onları dinleyecek ve yardım edecek diğer yetişkinlerin yol arkadaşlığına da ihtiyaçları vardır.

Destek gruplarına girmek, ebeveynlerin hissedebileceği izolasyon veya hayal kırıklığının bir kısmını hafifletmek için atılabilecek iyi bir adımdır. Özellikle çocukken istismara uğrayan anne babaların, desteğe ihtiyacı vardır. Ebeveynlerin zihinsel ve duygusal sağlıklarıyla yüzleşmek, onlara hitap etmek ve onları iyileştirmek çok fazla cesaret ve iç görü gerektirir. Bu, geçmişteki istismarın gelecek nesil çocuklara geçme ihtimalini azaltmanın genellikle en iyi yoludur.

Çocuğunuzun aktivitelerinin kişisel gözetimi ve katılımı, ev dışında yaşanabilecek fiziksel ve cinsel istismarı önlemenin en iyi yoludur. Çocuğunuzun çocuk bakımı ve okuldaki deneyimleri hakkındaki geri dönüşlerine ve tepkilerine dikkat etmeniz gerekir. Çocuğunuzun size kötü muamele gördüğünü söyleyip söylemediğini veya ani, açıklanamayan bir davranış değişikliği yaşayıp yaşamadığını daima gözlemleyin.

Çocuğunuzu korkutmadan bazı temel güvenlik kurallarını ona öğretebilirsiniz. Ona yabancılardan uzak durmasını, tanıdık olmayan bir bölgede sizden uzaklaşmamasını, birisi onlardan yapmak istemediği bir şeyi yapmalarını istediğinde “hayır” demeyi öğretin. Biri onları incittiğinde size her zaman söylemesi için onları teşvik edin. Ayrıca, bu kişi tanıdıkları biri olsa bile kendilerini kötü hissetmesi ve bunu size söylemesi gerektiğini aktarmanız çok önemlidir.

Unutmayın ki

Bir sorun olduğunda çocuğunuzun size bunu bir an önce söylemesi için, onunla açık ve iki yönlü iletişim kurmanız önemlidir. Çocuğunuzun size istismar veya başka olaylardan bahsettiği durumlarda başının belaya girmeyeceğini bildiğinden emin olmanız gerekir. Onlara, tehlikelerle çevrili olduklarını söylemek yerine; güçlü ve yetenekli olduklarını ve onları güvende tutmak için size güvenebileceklerini öğretmeniz gerekir.

 

Kaynak

American Academy of Pediatrics: HaalthyChildren: Child Abuse and Neglect: What Parents Should Know https://www.healthychildren.org/English/safety-prevention/at-home/Pages/What-to-Know-about-Child-Abuse.aspx

American Psychological Association: Understanding and Preventing Child Abuse and Neglect https://www.apa.org/pi/families/resources/understanding-child-abuse

Centers for Disease Control and Prevention: Violence Protection https://www.cdc.gov/violenceprevention/childabuseandneglect/fastfact.html

Stanford University School of Medicine: Signs & Symptoms of Abuse/Neglect https://childabuse.stanford.edu/screening/signs.html