Kaygı Bozuklukları: Yaygın Kaygı Bozukluğu Panik Bozukluk ve Seçici Konuşmazlık Bozukluğu (Selektif Mutizm)

Kaygı Bozuklukları çatı teriminin altında, kaygı duyulan uyaranın niteliği ve ortaya çıkardığı davranış açısından kategorize edilmiş farklı bozukluklar bulunmaktadır.

Bunlar:

• Yaygın Kaygı Bozukluğu,
• Sosyal Kaygı Bozukluğu,
• Ayrılma Kaygısı Bozukluğu,
• Panik Bozukluk,
• Özgül Fobi,
• Seçici Konuşmazlık (Selektif Mutizm),
• Obsesif Kompulsif Bozukluk,

olarak sıralanabilir. Bu yazıda bu listedeki bozukluklardan üç tanesi, Yaygın Kaygı Bozukluğu (YAB), Panik Bozukluk ve Seçici Konuşmazlık Bozukluğu incelenecektir. Diğer Kaygı Bozukluklarının video ve yazılara buradan ulaşabilirsiniz.

Yaygın Kaygı Bozukluğu

Yaygın Anksiyete Bozukluğu, birçok duruma yönelik kaygı duyma, evham durumudur. Kişiler gelecekle veya şimdiki zamanla ilgili olan konularla ilgili pek çok konuda kaygı duyabilir. Bu kişiler genellikle mükemmeliyetçi ve belirsizliğe tahammül edemeyen kişilerdir. Aynı zamanda, hayatlarını sıklıkla aşırı derecede planlayarak ve listeler çıkararak geçirirler.

Yaygın Kaygı Bozukluğu ergenliğin sonlarına doğru ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, diğer kaygı bozuklukları ve majör depresyon ile birlikte görülme riski yüksektir.

Çocuğunuzda kaygısı belirtileri gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Kaygı Bozukluğu Testi (SCARED) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

Panik Bozukluk

Panik atak ve panik bozukluk sıkça birbirine karıştırılan iki farklı durumdur.

Panik Atak Nedir?

Panik atak, kişinin felaketleştirme düşünceleri (kontrolümü veya aklımı kaybedeceğim gibi) ile birlikte yoğun fiziksel belirtiler (karın ağrıması, kalp çarpıntısı, nefes alamama gibi) yaşadığı durumdur. Panik atak, tüm kaygı bozukluklarında ve fobilerde görülebilir. Bu gibi durumlarda panik atakların ortaya çıkma sebebi bellidir. Örneğin, köpekten korkan biri, bir köpek tarafından kovalandığı zaman panik atak geçirebilir.

Panik Bozukluk Nedir?

Panik bozukluk ise, panik atakların sebepsiz/belirsiz yere ortaya çıkma durumudur. Çocuklarda az görülür ve genellikle ergenlikten sonra başlar. Önce, kendiliğinden ortaya çıkan bir panik atak meydana gelir ve sonrasında ise panik ataklar tekrarlamaya başlar. Bu durum, kişinin gelebilecek panik ataklardan korkmaya ve panik atak geldiği zaman ne yapacağına dair planlar yapmaya başlamasına neden olur. Yani kişide kaygıdan kaygılanma hali oluşur. Daha ağır vakalarda kişiler, sosyal çekilme ve yardım alamayacağını düşündüğü durumlardan kaçınmaya başlar. Bu durum, kişide pek çok alanda önemli bir işlev kaybına sebep olabilir. Bu kişiler sık sık acil servislere başvurur ve genellikle EKG çektirir, ancak olumsuz bir sonuç alamazlar.

Seçici Konuşmazlık Bozukluğu (Selektif Mutizm)

Seçici Konuşmazlık (Selektif Mutizm), çocuğun belli durumlarda/ortamlarda konuşmadığı, çocuklara has olan bir kaygı sorunudur. Bu durumlarda çocuk, ailesiyle konuşurken okuldaki öğretmeniyle veya arkadaşlarıyla hiç konuşmama gibi bir durumun içinde olabilir. Seçici konuşmazlığı ağır bir sosyal fobi gibi değerlendirebilir. Aynı zamanda, tedavisi de sosyal fobinin tedavisine benzerlik göstermektedir.