Çocuk ve Ergenlerde Sosyal Kaygı Bozukluğu

Sosyal fobi olarak da isimlendirilen sosyal kaygı bozukluğu, kişilerde sosyal ortamlarda aşırı kaygıya neden olan bir kaygı bozukluğu türüdür. Bu bozukluğa sahip olan kişiler insanlarla konuşmakta, yeni insanlarla tanışmakta ve sosyal toplantılara katılmakta zorlanabilir. Bu kişiler, başkaları tarafından yargılanmaktan ve incelenmekten aşırı endişe duymaktadır. Diğer kaygı bozuklukları ile birlikte değerlendirildiğinde sosyal anksiyete bozukluğu bazı farklı özellikler de içermektedir. 

Sosyal Kaygı Bozukluğunun Diğer Bozukluklardan Farkı Nedir?

Zihinsel Otopsi

Kişilerin kaygı uyandıran olayları sonradan tekrar tekrar düşünmeleri ve değerlendirmeleri durumudur. Bir başka deyişle sosyal kaygı yaşayan kişiler herhangi bir olay sonrasında olayı tekrar tekrar zihinlerinde yaşarlar. Bazı kişiler benzer bir durumla ilgili olay öncesinde de benzeri senaryoları henüz hiç yaşanmadan zihinlerinde döndürerek, geleceğe dair kaygılı düşüncelere kapılabilirler.

Kendilerini Dışardan Görme

Kişilerin kendilerini üçüncü bir kişi gibi dışarıdan görebildiklerine inanmaları durumudur. Zihinlerinde canlanan imajlar da genelde olumsuz veya uygunsuz bir davranış içermektedir. Bu kişiler aynı zamanda yaşadıkları bu hallerin çevredeki insanlar tarafından hemen görüldüğünü ve yaşadıkları içsel kaygıların da onlar tarafından direkt anlaşıldığını ve de olumsuz karşılandığını düşünmektedirler.  Bu ‘izleniyorum’ düşüncesi kaygılarının daha da artmasına neden olmaktadır.

Sosyal Kaygı Bozukluğunun Temeli

Sosyal kaygı bozukluğu olan çocuk veya gençler genel olarak utandırıcı bir davranış yapmaktan korkarlar. Bu korku ile birlikte de yeni insanlarla tanışmaktan, emin olmadıkları ortamlarda konuşmaktan veya kendilerini ifade etmekten kaçınırlar.

Sosyal kaygı bozukluğu yaşayan çocuklar yaşadıkları kaygıyı söylemekte bazen zorlanabilir. Hatta bu çocuklara özellikle sorulduğunda kaygılarının olduğunu kabul etmeyebilirler. Eğer bir çocuk;

• Bazı sosyal ortamlardan kaçınıyorsa,
• Bazı sosyal ortamlarda aşırı gergin görünüyorsa,
• Kendisine aşırı odaklı oluyorsa,

Çocuk kabul etmese dahi sosyal kaygı yaşıyor olabileceği düşünülmelidir.

Çocuğunuzda sosyal kaygı belirtileri gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Kaygı Bozukluğu Testi (SCARED) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

Değerlendirmede Önemli Noktalar

Sosyal kaygı bozukluğunu değerlendirirken ele alınması gereken önemli noktalardan biri, yaşanan kaygının yetişkinlerle kısıtlı olmadığının değerlendirilmesidir. Yani bir çocuk veya ergenin sosyal kaygı bozukluğu yaşadığının düşünülmesi için kaygının sadece yetişkinler ile değil kendi yaşıtları ile de yaşanıyor olması gerekmektedir.  Sadece yetişkinler ile yaşanan kaygıların altında kaygıya dair farklı bir sorun yatıyor olabilir fakat yaşanan durum sosyal fobi olmayabilir.

Değerlendirmeler esnasındaki bir diğer önemli unsur da sosyal alanda yaşanan zorlukların sosyal beceri eksikliğinden veya sosyal motivasyon eksikliğinden kaynaklanmıyor olduğunun iyice anlaşılmış olmasıdır.