Şizofreni Türleri ve Şizofreni Tedavisi

Şizofreni Çeşitleri Nelerdir?

Şizofreni türleri birkaç başlık altında incelenebilir. Hastalığın belirtileri ve gelişim sürecine göre şizofreni türleri farklılık gösterebilir.

Bunlar:

Katatonik şizofreni,
Paranoid şizofreni,
Desorganize (dağılmış) şizofreni,
Tortu şizofreni ve
Farklılaşmış şizofreni

şeklinde sıralanabilir.

Erken Başlangıçlı Şizofreni

Kronik bir hastalıktır.
İlk atakta tam düzelme olasılığı %10 civarındadır. Bu düzelme, genellikle ilk 3 ay içerisinde gerçekleşir.
Hastaların %20’ye yakını, hayatına hafif sorunlarla birlikte devam eder.
Hastaların 3’te 1’i ise hayatına ağır sorunlarla devam eder ve yoğun bir sosyal ve psikiyatrik tedaviye ihtiyaç duyar.
Hastalığın seyri ilk birkaç yılın sonunda sabitleşir. Not: Sabit durum, hastalığın iyiye gittiğini değil stabil gittiği anlamına gelmektedir.
Erken başlangıçlı şizofreni, yetişkinlikteki şizofreniye göre daha kötü seyreden, daha fazla sosyal sorunu içeren, duygu durumun daha kötü etkilendiği ve tedaviye yanıtın daha az olduğu bir durumdur.

Erken Başlangıçlı Şizofrenide Daha Fazla Görülen Belirtiler

Düşünceler ve konuşmalar arasındaki bağlantının kopması
Negatif belirtilerin oluşması
- Öz bakım becerilerinde düşme
- Konuşmanın içeriği ve miktarında azalma
- Dikkatte azalma
İçe kapanma
Yetişkinlikte başlayanlarda daha belirgin sanrılar (paranoid, şüpheci) görülmektedir.

Şizofreninin Değerlendirilmesi

Şizofreninin değerlendirilmesi yapılırken, diğer hastalıklarda olduğu gibi hastadan detaylı bir öykü almak şarttır. Kişinin kendine zarar verme veya intihar riskleri gibi durumları değerlendirecek bir risk değerlendirmesi ve zihinsel durum değerlendirmesi yapmak da gereklidir. Pek çok hastalığın aksine, şizofreni hastalarına hastanede pek çok tetkikin uygulanması gerekmektedir. Bunlar; fiziki muayene, çeşitli tetkikler (kan, idrar, MR, EEG, beyin-omurilik sıvısı kontrolleri gibi), idrar ve saçta madde kullanımı kontrolü (amfetaminler, ekstazi, kokain, LSD, vb.) ve genetik değerlendirmedir. Gereken tetkikler oldukça fazla olduğu için çoğu durumda şizofreni şüphesi olan hastaların hastaneye yatırılması gerekebilmektedir.

Çocuğunuzu değerlendirmek için Noema Aile testlerini uygulayın.

Teste Başla

Şizofreni Tedavisi

Şizofreninin tedavisinde farklı prensipler bulunsa da tedavinin bir bütün olarak ele alınması gerekir. Tedavide ilaç kullanımı şarttır. Buna ek olarak, tedavide aile danışmanlığı, bireysel danışmanlık, aile eğitimi, kişinin sosyal ve eğitimsel ihtiyaçların karşılanması için düzenlemeler yapmak da gereklidir.

Şizofreni tedavisinde antipsikotikler kullanılmaktadır. Tek bir şizofreni ilacı yoktur. Daha çok atipik antipsikotikler tercih edildiği halde kısa dönemli kullanımlar için benzodiazepinler (ativan vb.) de tercih edilmektedir. Kişi, bu ilaçların etkileri ve yan etkilerine hassasiyet geliştirebilir. Zekâ sorunu olan kişilerde ilacın yan etkileri daha belirgindir. İlacın yan etkilerini minimumda tutabilmek için, ilaç kullanımına düşük dozda başlamak ve dozu yavaşça arttırmak daha sağlıklı sonuçlar doğurmaktadır.

Şizofrenide ilaç tedavisinde ilk önce atipik antipsikotik ilaçlar denenmelidir. Kişinin bu ilaçlara uygun yanıt vermemesi durumunda başka bir atipik antipsikotik denenmeli ve hala bir yanıt görülmüyorsa klozapin içeren ilaçlar kullanılmalıdır. Klozapinin etkisi yüksek olsa bile sadece dirençli vakalarda kullanılmasının ve ilk tercih olmamasının sebebi, yan etkilerinin yüksek olmasıdır.

Antipsikotikler ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

İlaç tedavisi minimum 2 yıl devam etmelidir. Çoğu durumda daha uzun süre veya ömür boyu kullanılmaktadır. Psikiyatrik hastalıklar arasında en ağır hastalıklardan biridir.

Şizofren tedavisi kapsamında, ilaç tedavisine ek olarak psikososyal yaklaşımlar da uygulanmalıdır. Bu yaklaşımlarda, aileyi destekleme çalışmaları yapmak, aileyi süreçle ve ilaçlarla ilgili bilgilendirmek, gencin sosyal katılımının arttırmak ve bilişsel becerilerindeki kayıpları rehabilite etmek gereklidir. İyi uyum sağlayan vakalarda, kişinin gerçek ve gerçekdışı öğeleri anlayarak sanrılarının azaltılmasına yönelik Bilişsel Davranışçı Terapi de uygulanmaktadır.

Tedaviye yanıtı kötü etkileyen ve kronik seyrin devamına yol açan bazı durumlar vardır. Bunlar: