Dijital Reklamların Çocuğunuzu Hedeflemesinin 4 Sağlıksız Yolu
Televizyonda yer alanlar gibi, çocuklara yönelik tasarlanan reklamlar yeni bir şey değildir. Günümüzün dijital ortamında pazarlama mesajları gençlere daha az belirgin fakat daha doğrudan bir şekilde ulaşmaktadır.
İnternet, sosyal medya, video oyunları, mobil uygulamalar, internete bağlı “akıllı” oyuncaklar veya diğer cihazları kullanan çocuklar ve gençler pazarlama mesajlarının hedefindedir. Bunlar “oyunlaştırılmış” reklam gibi en sevilen sosyal medya fenomenleri tarafından paylaşılan mesajlar şeklinde aktarılabilir.
Araştırmalara göre, 5 yaşın altındaki çocuklar için en çok indirilen uygulamaların %96’sı ticari içeriğe sahiptir. Bu, gizli ve pop-up reklamların yanı sıra görüntülendiğinde jeton veya daha kolay oyun sağlayan reklamları da içerir. Ayrıca, reklamcılar hedef kitlenin davranışlarını etkilemeye yönelik diğer bilgilere ulaşmalarını sağlayan gizli veri toplama araçları kullanmaktadırlar.
Yapılan araştırmalar sonucunda, okul öncesi dönemdeki çocukların görsel-işitsel veya görsel olarak reklamı yapılan ürünleri yalnızca sesli şekilde reklamı yapılan ürünlere kıyasla daha iyi hatırladıkları bulunmuştur. Ayrıca bol aksiyon, ses efektleri ve canlı müzikler içeren reklamların çocuklar için daha dikkat çekici olduğu fark edilmiştir. Tüm bunlara rağmen sekiz yaşından küçük çocuklar reklamların amacının izleyicileri ya da dinleyicileri bu ürünü almaya ikna etmek olduğunu anlayamazlar ve bunun yerine reklamları satın alabilecekleri çok sayıda çekici ürün hakkında bilgilendirmenin bir yolu olarak görürler. Bu yaşa gelip reklamların asıl amacını keşfeden çocuklar arasında bu reklamlarla ve reklamlara kanıp ürün alan akranlarıyla dalga geçme ve alaycılık görülebilmektedir.
Dijital Reklamların ve Gerçek Dünyanın Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Çocukları hedef alan reklamlar nispeten zararsız görülebilir. Fakat, çocukların reklamlardan ne kadar kolay etkilendiğini gösteren çok sayıda araştırma bulunmaktadır. Bunun nedeni, eleştirel düşünme becerilerinin ve dürtü kontrolünün tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Çocukları ticari mesaj ve reklamlara maruz bırakmak, ebeveyn-çocuk çatışması, alaycılık, obezite ve materyalist tutumlar gibi olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Çocukların televizyon reklamları izlemeleri ve markette bir ürün almak için ebeveynlerine ısrar ederek onları rahatsız etmeleri arasında bir ilişki bulunmuştur.
Amerikan Pediatri Akademisi, “Çocuklara Yönelik Dijital Reklamcılık” başlıklı politika beyanında, çevrimiçi pazarlamanın çocukların sağlığı ve refahı üzerinde olumsuz etkilere sebep olabilecek yollarını vurgulamaktadır:
Gıda Reklamcılığı ve Çocuklarda Obezite
Araştırmalara göre, genellikle yüksek kalorili, çok besleyici olmayan yiyecek ve içecekleri tanıtan gıda reklamlarının çocuklarda daha yüksek oranlarda obezite görülmesiyle bir ilişkisi vardır.
Ünlülerin ve sosyal medya fenomenlerinin onayları, gençleri sağlıksız yiyecek ve içecek seçimlerine yönlendirebilir. Bir çalışmada, popüler müzik yıldızlarının internet videolarındaki veya diğer platformlardaki reklamların %18’ini desteklediği bulunmuştur. Bunların %71’i şekerli içecekleri teşvik ederken, %81’i de sağlıksız yiyecekleri onaylamıştır.
Bazı çocuklar dijital yemek reklamlarından daha çok etkilenebilirler. Araştırmacılar, 7-10 yaşındaki çocukların reklam oyunu oynadıktan sonra daha fazla kalori tükettiğini buldular. Bu, özellikle dürtüsellik testlerinde yüksek puan alan çocuklar için geçerliydi. Gıda reklamları, dezavantajlı topluluklardaki çocuklar arasındaki büyük sağlık farklarını arttırabilir. Araştırmalar, siyahi, Latin ve düşük gelirli popülasyonlarda daha fazla fast food, şekerleme, şekerli içecek ve tahıl reklamının yapıldığını gösteriyor.
Tütün ve Elektronik Sigaralar
Araştırmalara göre, sigara reklamları gençlerin hem şimdiki hem de gelecekteki sigara kullanımını etkilemektedir. Bu nedenle, 1971 yılında televizyon ve radyoda sigara reklamları yasaklanmıştır. Elektronik sigara gibi daha yeni tütün ürünleriyle de benzer bir bağlantı bulundu fakat bu ürünlerin reklamları çocukların görebileceği yerlerde bulunmaya devam ediyor.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 2016 yılında ABD’li ortaokul ve lise öğrencilerinin yaklaşık 5’te 4’ü en az bir kaynaktan elektronik sigara reklamına maruz kalmıştır. Elektronik sigara şirketleri resmi sosyal medya hesaplarını silmiş olsalar da ürünlerini tanıtmak için sosyal medya fenomenlerini, “hashtag”leri, müzik videolarını ve diğer resmi olmayan sosyal medya paylaşımlarını kullanmış olabilirler.
Alkol
Araştırmalara göre, ortaokul ve lise öğrencilerinin, sosyal medya, web sitesi bannerları ve videolar aracılığıyla alkol reklamcılığına maruz kalma oranları artmıştır. Ayrıca son zamanlarda yapılan birçok araştırmada alkol reklamları ile reşit olmadan alkol tüketimi arasında bir ilişki bulunmuştur. Siyahi, Latin ve Kızılderili gençler bu reklamlara daha fazla maruz kalmaktadırlar. Alkol kullanan gençler, diğer sağlık sorunlarının yanı sıra araba kazaları, uyuşturucu kullanımı, akademik problemler ve gelecekte alkol bağımlılığı riski altındadırlar.
Kültürel Önyargılar, Beden Algısı ve Gençlerin Özsaygısı.
Diyet ürünleri ve kas geliştirme takviyelerinde olduğu gibi bazı reklamlar beden görünümüyle ilgili zararlı olabilecek “idealler” sunmaktadırlar. Cilt bakım ve saç düzleştirme ürünlerine yönelik bazı reklamlar kültürel ve ırksal önyargı aktarıyor olabilir. Amerikan Psikoloji Derneği, reklam ve pazarlama kampanyalarının genç kızların cinselleştirilmesine ve sömürülmesine yol açtığını savunmaktadır. Ayrıca geleneksel medya tarafından sınırlandırılmış olan solaryum reklamları genellikle sosyal medya platformları üzerinden gençleri hedef almaktadır.
Amerikan Pediatri Akademisi Bu Tartışmaların Neresinde Duruyor?
Amerikan Pediatri Akademisi, siyasileri ve teknoloji şirketlerini, reklamlar konusunda daha katı düzenlemeler benimsemeye, 7 yaşından küçük çocuklara ticari reklamları yasaklamaya ve 18 yaşında küçük çocukları hedef alan reklamları yasaklamaya teşvik ediyor. Aynı zamanda, tüm reklamların açıkça “sponsorlu içerik” olarak etiketlenmesini öneriyor. Amerikan Pediatri Akademisi, ayrıca çocuklara ve gençlere yönelik sağlıksız yiyecek ve içecek reklamlarının azaltılması ve reklamlarda tütün ürünleri görüntülerinin yasaklanması için yeni yasa çıkarılması çağrısında bulunuyor.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Çocuk doktorunuzdan, çocuklarınıza dijital okuryazarlığı öğretmek için size rehberlik edecek bir kaynak önermelerini isteyin. Bu, çocuklarınızla reklamları ve pazarlama mesajlarını nasıl tanımlayıp anlayacakları ve eleştirel olarak düşünecekleri hakkında konuşmayı içermektedir.
Örneğin, küçük bir çocuk belirli bir markayı veya ürünü satın almak isterse, reklamların çocuğu bunu alma konusunda nasıl motive ettiğini keşfedebilirsiniz. Diğer ipuçları:
-
Kişisel cihazlarda, uygulamalarda, sosyal medyada, sanal asistanlarda ve kablosuz ağlarda gizlilik ayarlarını açın ve takip edin.
-
Daha az reklamla daha kaliteli medya içeriğine ulaşmasına yardımcı olmak için çocuklarınızla birlikte bir Aile Medya Kullanım Planı oluşturun. Çocuklarınızla veri toplama ve medyaya hakim olma hakkında konuşmak için bu planı kullanın.
-
Okul yöneticileri ve öğretmenlerle, reklam içeren dijital ürünlerden kaçınma ve kullandıkları eğitim teknolojisi araçlarında dijital gizlilik ayarlarını kullanma hakkında konuşun.
Dünya Sağlık Örgütünün Önerileri
Dünya Sağlık Örgütü, sağlıksız gıdaları pazarlamaya yönelik reklamların çocukların yeme alışkanlıklarına ve sağlıklarına olan kötü etkisini vurgulamakta ve çocukları korumak amacıyla aşağıdaki önerilerde bulunmaktadır:
-
Çocukların çevrimdışı aktivitelerindeki korumalar çevrimiçi aktivitelerini de kapsayacak şekilde genişletilmelidir.
-
Mevcut kanun, mevzuat ve düzenleyici politikalardan yararlanılmalı.
-
Özel internet platformları sağlıksız gıda reklamlarını kaldırmaya zorlanmalı.
-
Uygun yaptırım ve ceza mekanizmaları geliştirilmeli.
-
Sınırları aşan uluslararası çözümler tasarlanmalı.
Kaynak
D. Robertson and J. Rossiter, "Children and Commercial Persuasion: An Attribution Theory Analysis," Journal of Consumer Research 1 (1974): 13-20
Healthy Children https://www.healthychildren.org
L. McDermott and others, "International Food Advertising, Pester Power, and Its Effects," International Journal of Advertising 25, no. 4 (2006): 513-39.
Sandra L. Calvert. (2008). Children as Consumers: Advertising and Marketing. The Future of Children, 18(1), 205–234. https://doi.org/10.1353/foc.0.0001
Profesyonel destek almak için online randevu oluşturun.
