Bipolar Nedir? Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Kullanıcıların sıkça sorduğu “Bipolar bozukluk nedir, bipolar belirtileri nelerdir?”, “Bipo ne demek?”, “Bipolar bozukluk atakları nasıl olur?”, “Bipolar başlangıcı nasıl anlaşılır?” gibi sorular bu yazımızda yanıtlanmıştır.

Bipolar Nedir?

Bipolar bozukluk (afektif bozukluk), kişinin manik atak, hipomanik atak ve depresif ataklar yaşadığı bir duygu durum bozukluğudur. Bipolar bozukluk, ‘manik depresif’ olarak da adlandırılır. Ergenlerde yaklaşık %1 civarında görülmektedir.

Bipolar Belirtileri / Bipolar Bozukluk Belirtileri

Manik Atak (Epizod)

Kişinin duygu durumunun yükselmesidir. Kişi, normalde olduğundan çok daha mutlu, heyecanlı, coşkulu veya çok daha öfkeli ve her an patlayacak gibidir. Tanı konulabilmesi için, bu durumun kişinin genel ve normal halinden farklı olması gerekir. Manik atakta bazı ek belirtiler de görülmelidir. Bunlar:

• Uyku ihtiyacında azalma görülür. Kişi, uyumamasına rağmen oldukça enerjiktir ve eğlenceli şeyler yapar.
• Amaca yönelik aktivitelerde artış olur. Kişi, bütün gün şarkı söyleme veya bir buluş yapmaya çalışma gibi tek bir amaca yönelik davranışlarda bulunur.
• Kişi fikir uçuşmaları yaşar, bir düşünceden diğerine arka arkaya ve hızlı geçişler yapar.
• Kişinin çağrışımlarında gevşeme ve hızlanma görülür. Bu yüzden, kişinin konuşmasının akışını takip etmek zorlaşır.

Bipolar belirtileri manik atakta 7 gün, hipomanik atakta 4-7 gün arasında sürer. Ayrıca:

• Kişi kendini gerçek olmayan ölçüde iyi (grandiyözite) görür.
• Kişinin cinsel isteğinde artış ve aşırılık görülür.
• Kişi aşırı hareketlidir.
• Bipolar Bozukluk, hastaların %70’inde DEHB, %50’sinde Kaygı Sorunları, %50-80’inde Karşıt Olma Karşıt Gelme Bozukluğu, %20-40’ında Davranış Sorunları ve %30-35’inde Madde Kullanımı ile birlikte görülmektedir.

Çocuğunuzda bipolar belirtileri gözlemliyorsanız, Noema Aile değerlendirme testlerinden Mani Testi / Bipolar Bozukluk Testi (CMRS) ile ön değerlendirme yapabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Teşhisi

Manik Atakta Ayırıcı Tanı Koymayı Kolaylaştıran Belirtiler

• Aktivite değişiklikleri ve coşma durumu bir atak şeklinde olmalıdır.
• Kişinin durumu normal halinden farklı olmalı ve bu durum diğer kişiler tarafından açıkça görülebilmelidir.
• Belirtilerin (en az 7 gün boyunca) hemen hemen her gün ve gün boyunca sürmesi gerekir.
• Aşırı öfke ve aşırı neşe arasında bir fark vardır. Manik epizod olduğunun net olarak bilinmesi için kişide coşma ve aşırı neşe hali görülmelidir. Bu konudaki sınıflandırmalarda iki farklı bakış açışı bulunmaktadır:
  1. Kişide coşma ve aşırı neşe hali görülmüyorsa, sadece öfkenin varlığı yeterli değildir.
  2. Kişide iki durumun da görülebilir. Ancak, öfke durumu varsa kişide daha fazla belirti olmalıdır.

Manik Atak ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

• Manik Atak, %70-75 oranında DEHB beraber görülür.
• Manik atakta görülen hiperaktivite, kişinin normal halinden tamamen farklıdır.
• Manik atakta yaşanan duygu durumundaki farklılık, coşma ve aşırı neşe halidir.
• Manik ataktaki belirtiler hemen hemen her gün ve gün boyunca sürmelidir.
• Tedaviler farklılık gösterdiği için, ayırıcı tanılar önemlidir. Bipolar bozukluğu DEHB’den ayıran özellikler:
  • Coşma, yükselme hali
  • Grandiyözite
  • Cinsel istekte artış
  • Fikir uçuşmaları
  • Amaca yönelik davranışlarda artış
  • Uyku ihtiyacında azalma

Bipolar Bozukluk ve Ciddi/Ağır Duygu Düzenleme Sorunu

Ciddi/Ağır Duygu Düzenleme Sorunu tanısı, bu sorunu olan birçok çocuğa yanlış tanı olarak bipolar bozukluk hastalığı tanısı konulmasına takiben, bu çocukların ilaç kullanmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır. Bu tanıyı almak için:

• 7-17 yaş aralığında olmalıdır.
• Belirtiler 12 yaşından önce başlamalıdır.
• Öfke, mutsuzluk tarzı bir duygu durum halinde olmalıdır.
• Belirtiler çoğu gün görülmelidir.
• Belirtiler anne-baba, öğretmen, arkadaşlar gibi diğer kişiler tarafından fark edilebilecek şiddette olmalıdır.
• Kişide uykusuzluk, huzursuzluk, aşırı hareketlilik, dikkat dağınıklığı, düşüncelerde dağınıklık ve baskılı aşırı konuşma belirtilerinden bazıları görülmelidir.
• Çocuk hızlı bir şekilde karşılık verme, öfke atağı geçirme ve olumsuz duygulara dayanamama gibi tepkisel belirtiler gösterir. Bu belirtilerin son 4 hafta içerisinde haftada 3 kereden fazla olması gerekir.
• Belirtiler en az 1 yıldır devam etmelidir.
• Belirtilerin görülmediği bir zaman dilimi varsa, bu süre 2 ayı geçmemelidir.
• Belirtiler en az 1 alanda ciddi bir sorun yaratacak kadar ağır olmalıdır.

Ciddi/Ağır Duygu Düzenleme sorunu, duygu durum düzenlemesinde yaşanan problemden kaynaklanır. Bu problemlerin sebebi çocuğun bilerek karşı gelmesi, kurallara uymaması veya zarar vermesi değil duygu durumunu kontrol etmekte zorluk çekmesidir. Bu çocukların çoğunda ileride depresif bozukluklar görülür.