8-12 Aylık Bebeklerde Dil Gelişimi

İlk yılın sonuna doğru bebeğiniz hedefe yönelik şekilde işaret ederek, emekleyerek veya jestler yaparak isteklerini iletmeye başlayacaktır. Ayrıca yetişkinlerin konuşurken yaptığı birçok jesti ve sözü de taklit edecektir. Bu yüzden sizin de bebeğinize aktaracağınız sözler ve jestlerde dikkatli olmanız gerekecektir. Bebeklerin jestleri sıklıkla kullandığı bu sözsüz iletişim dönemi, mesajlarını kelimelerle nasıl ifade edeceğini öğrenme sürecinde yalnızca geçici bir evredir. Çocuğunuzun ‘hayır’ anlamında başını iki yana sallaması veya ‘güle güle’ anlamında el sallaması gibi hareketler de iletişim kurma, anlama ve dile yanıt verme gibi becerilerini göstermektedir.

Daha önceki ayların mırıldanmalarının, agulamalarının ve çığlıklarının yerini artık “ba”, “da”, “ga” ve “ma” gibi tanınabilir hecelere bıraktığını fark etmeye başlayacaksınız. Bu dönemde bebeğiniz yanlışlıkla “mama” ve “baba” gibi kelimeler çıkartabilir. Bunları duyup heyecanlandığınızda, bebeğiniz de anlamlı bir şey söylediğini anlayacak ve çok geçmeden sizi çağırmak veya dikkatinizi çekmek için “mama” kelimesini kullanmaya başlayacaktır. Bu yaş döneminde, sadece kelimeyi söyleme pratiği yapmak için bile gün boyunca “mama” diyebilir. Ancak en nihayetinde, bebeğiniz bu kelimeleri yalnızca anlamına uygun şekilde kullanmayı da öğrenecektir.

Bebeğinizle doğumdan itibaren konuşuyor olsanız bile, bu dönemde artık daha fazla dil anlayacaktır ve bu nedenle konuşmalarınız onun için yeni bir anlam kazanacaktır. Bebeğinizin bildiği bazı kelimeler olsa bile, çok sayıda kelime söyleyemeden önce, muhtemelen tahmin ettiğinizden daha fazla kelimeyi anlıyordur. Bunun için bir deneme yapın ve odanın karşı tarafındaki en sevdiği oyuncaktan bahsedin ve nasıl tepki verdiğini izleyin. Eğer oyuncağa bakarsa, size ne dediğinizi anladığını söylüyordur. Anlama kapasitesini artırmasına yardımcı olmak için, onunla mümkün olduğunca konuşmaya devam edin. Özellikle banyo yaparken, üzerini değiştirirken ve onu beslerken çevresinde olup bitenleri ona anlatın. Konuşmanızı basit ve spesifik tutun: “Seni büyük mavi havluyla kuruluyorum. Ne kadar yumuşak bir kumaş!” Tanıdık oyuncakları ve nesneleri onun için sözlü olarak dile getirin ve mümkün olduğunca tutarlı olmaya çalışın; yani, bugün evinizdeki evcil hayvanınıza ‘kedi’ diyorsanız, yarın ona ‘miyav’ demeyin. Bu durum çocuğunuzun kafasında karışıklık yaratabilir. Bunun yerine kullandığınız kısa ve tutarlı kalıplar çocuğunuzun doğru bilgiyi, kullanacağı günler için saklamasını sağlayacaktır.

Resimli kitaplar, her şeyin bir adı olduğuna dair gelişen anlayışını pekiştirerek tüm bu süreci iyileştirebilecek bir fırsat sunacaktır. Bebeğinizin kendi başına çevirebileceği büyük ahşap, kumaş veya vinil sayfaları olan kitaplar edinebilir, çocuğunuzun tanıyacağı şeylerin basit ama renkli resimlerini bulundurabilirsiniz. Ayrıca, çocuğunuzun dil öğrenimini teşvik etmek için bebeğinize basit kelimeler içeren çocuk şarkıları söylemeyi de ihmal etmeyin. Bu şarkılara eşlik eden el hareketleri yaparak ve müziğin temposunu değiştirerek bebeğinize dilin ne kadar eğlenceli olabileceğini gösterebilirsiniz.

İster bir şeyler okuyor ister onunla konuşuyor olun, tüm bu etkileşimlere katılması için ona bol bol fırsat verin. Sorular sorun ve yanıtlar için bekleyin ya da bu etkileşimi onun yönetmesine izin verin. “Gaagaagaa” diyorsa, tekrar edin ve ne yaptığına bakın. Evet, bu söyleşiler anlamsız görünebilir, ancak bebeğinize iletişimin iki yönlü olduğu ve onun hoş karşılanan bir katılımcı olduğu mesajını verecektir. Söylediklerine kulak vermek, onun anladığı kelimeleri belirlemenize ve ilk söylediği kelimeleri tanımanızın kolaylaşmasına yardımcı olacaktır.

Bu ilk kelimeler, tesadüfen oluşacak ve genellikle Türkçe’ye uygun olmayacaktır. Çocuğunuz için bir "kelime", sürekli olarak aynı kişiye, nesneye veya olaya atıfta bulunan herhangi bir sesten ibarettir. Yani her süt istediğinde “ma” diyorsa, “ma” kelimesine gerçek bir kelime kadar saygı göstermelisiniz. Bununla birlikte, çocuğunuzun söylediği kelimeleri anlasanız ve ona göre davransanız da onunla konuşurken kelimenin doğrusunu kullanmaya özen gösterin. Böylelikle çocuğunuz gereken düzeltmeyi zamanla kendisi yapacaktır.

Çocukların kelimeleri söylemeye başladıkları yaşlar arasında büyük farklılıklar vardır. Bazıları birinci yaş gününe kadar iki ila üç kelimelik bir kelime dağarcığına sahip olacaktır. Büyük olasılıkla, bebeğinizin on iki aylıkken sahip olduğu konuşması, anlaşılır konuşmanın tonlarına ve çeşitliliğine sahip bir tür anlamsız konuşmadan oluşacaktır. Yoğunluğu, ses perdesi ve kalitesi değişen seslerle denemeler yaptığı sürece konuşmaya hazırlandığını düşünebilirsiniz. Ona, sanki karşılıklı konuşuyormuş gibi ne kadar çok yanıt verirseniz, iletişim kurma arzusunu o kadar çok harekete geçirirsiniz. Bebeğinizin dil becerileri veya işitmesi ile ilgili bir endişeniz varsa çocuk doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekecektir.

 

Kaynak:

American Academy of Pediatrics: HealthyChildren: Language Development:8 to 12 Months https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/Language-Development-8-to-12-Months.aspx

Nemours Children’s Health: KidsHealth: Communication and Your 8 to 12 Month Old https://kidshealth.org/en/parents/c812m.html#:~:text=During%20these%20months%2C%20your%20baby,be%20careful%20what%20you%20say!

Australian Children’s Education & Care Quality Authority: Starting Blocks: Your Child’s Development 8 to 12 Months https://www.startingblocks.gov.au/your-childs-development/8-to-12-months