Okul Seçimi

Çocuğunuz gerekli yaşa geldiği zaman ona uygun okulu seçmenizin vakti gelmiş demektir. Devlet okullarının yanı sıra eğer bütçenize uygun ise özel okul seçeneklerinden de faydalanabilirsiniz. Nihai kararınızı vermeden önce seçmeyi düşündüğünüz okulları yakından incelemeniz çocuğunuz ve sizin için doğru okul seçimi yapabilmeniz adına oldukça yararlı olacaktır.

Okullar arasında ne gibi farkların olduğunu net bir şekilde görebildiğinizde sizler de çocuğunuz için hangi okulun daha iyi olabileceğine dair daha bilinçli bir karar verebilirsiniz. Hiçbir okul çocuğunuz için mükemmel değildir, hepsinin mutlaka artısı ve eksisi olacaktır. Okulunuz hakkında yeterince bilgiye sahip olmak hem çocuğunuzu gideceği okula daha hazır hale getirebilmeniz hem de gelecek sene içerisinde okul ile çocuğunuzun en iyi eğitimi alabilmesi adına iş birliği halinde olabilmeniz için işlevsel olacaktır.

Türkiye’de hali hazırda ilkokul, ortaokul ve lise 4 sene olarak okutulmaktadır. Bunun dışında da 3 yaş itibari ile çocuklar anaokullarının sunduğu eğitimden yararlanabilmektedirler. Her okul döneminin içinde barındırdığı yaş grubu özellikleri ve ihtiyaçlarına göre donanmış kazanmış olması öğrencilerin alacakları verimin maksimum düzeye çıkmasını sağlayacaktır. Örneğin; eğitimciler ön ergen ve ergenlerin daha farklı eğitimsel ihtiyaçlarının olduğunun giderek daha fazla farkına varmaktadırlar. Bu gençlerin çoğu ilkokuldaki hallerine göre daha fazla özerklik ve uygulama içerikli deneyimlere ihtiyaç duyarlar. Bunun yanında da aynı grup için yapılacak ortaokul düzeyi programı, lise programına göre daha yapılandırılmış ve destekli bir sistem içermelidir.

Neye Bakılması Gerekir?

Okul seçimi öncesinde okullara sormanız gereken sorular ve okullardan almanız gereken bilgilerden bazıları aşağıdaki gibidir.

Beklentiler

Okulunuzun çocuğunuzun yaş grubu için belirlemiş olduğu akademik, sportif ve sosyal alanlardaki hedefleri nelerdir? Okulunuzun sunduğu alanlar çocuğunuzun ilgi alanlarını, ihtiyaçlarını ve güçlü yönlerini destekleyebilir mi?

Bireyselleştirilmiş Program

Okulunuzdaki öğrenme süreci bireyselleştirilmiş midir? Yani her çocuğun bireysel beceri ve ihtiyaçları öğretmen tarafından dikkate alınabiliyor mudur yoksa tüm sınıfa aynı materyal ile aynı hızda ve aynı zamanda mı öğretim verilmektedir? Bazı çocuklar ortamda yoğun bir baskı var ise ve her şey oldukça yapılandırılmış ve organize ise bu ortamda pek de başarılı olamazlar.  Fakat bazıları için de başarılı olabilmek için yapılandırılmış bir ortama kesinlikle ihtiyaç vardır. Ebeveynler olarak sizlerin çocuğunuz için hangi ortamın en iyi olduğunu değerlendirmeniz önemlidir. Çocuğunuzu hayal kırkılığına, düşük performansa, okuldan veya öğrenimden hoşlanmamaya itebilecek sınıf ortamlarından uzak tutmaya dikkat etmelisiniz.

Özel İhtiyaçlar ve Engellilik Durumları.

Çocuğunuzun bir engeli, gelişim geriliği, kronik sağlık problemi, psikolojik bir bozukluğu veya başka herhangi bir durumu varsa okulunuzun bu duruma olan yaklaşımı nedir? Okulunuz çocuğunuzun özel ihtiyaçlarını karşılayabilecek donanıma sahip mi? Engelli bireyleri koruyan kanun ve yasaların tüm gereksinimleri yerine getirilmiş mi? Özel eğitim hizmetleri mevcut mu? En önemlisi de okulunuzun farklı duygusal, fiziksel veya eğitimsel ihtiyaçları olan kişileri hoş karşıladığını düşünüyor musunuz?

Gruplama

Çocuklar yeteneklerine göre mi gruplandırılıyor yoksa tüm sınıflarda farklı seviyelerde çocuklar var mı?

İklim

Okulunuzun iklimi genel olarak nasıl? Akademik yıl içerisinde farklı dönemlerde sık okul ziyaretlerinde bulunur iseniz okul iklimine dair birçok şeyi spontane bir şekilde öğrenebilirsiniz. Öğrenciler ve öğretmenler birbirlerine saygılı davranıyor mu? Öğretmenler öğretme ve öğrenmeye yönelik heyecan ve tutkuyu çocuklara geçirebiliyor mu? Okul gereğince düzenli fakat hiç baskı yaratmayan bir okul mu? Çocuklar genel olarak kurallara uyan, iyi huylu ve fakat aynı zamanda aktif, deneyime ve uygulamaya açık ve oyuncu bireyler mi? Öğrencilerin çalışmaları sınıf tahtalarında veya koridor panolarında sergileniyor mu? Çabalarına değer verildiği çocuklara hissettiriliyor mu? Öğretmenlerden alınan geri bildirimler somut ve gerçekçi mi yoksa sıradan mı? Okul ile iç ve dış çevre arasında olumlu bir ilişki hissediyor musunuz?

Kültürel Çeşitlilik.

Okulunuzun etnik ve sosyoekonomik yapısı nedir? Bir çocuğun farklı geçmişlere ve kültürlere sahip çocuklar ile arkadaşlıklar geliştirmesinden öğrenebileceği birçok ders vardır. Okulunuz her dine, ırka veya kültüre ait farklılıklara eşit mesafede, sargılı ve kapsayıcı bir duruş sergiliyor mu? Farklı dini tatilleri hassas bir şekilde ele alıyor mu? Farklı kültürlerin detaylı bir şekilde ele alınabilmesi için programlar var mı (müfredat kapsamlı mı, eğitim gezileri planlanmış mı)? Farklı okul veya kurumlar ile ziyaretler veya online platformlar ile farklı geçmiş veya kültürlerden gelen öğrenciler ile temas etme şansı tanınıyor mu? Ebeveynler bu deneyimler ile ilgili iş birliği içerisinde mi? Çocuklar sosyoekonomik düzeyleri ne olur ise olsun eşit muamele görüyorlar mı? Örneğin ödeme güçleri ne olursa olsun okul gezilerine tüm çocuklar götürülüyor mu? Veya öğle yemeklerini bedava veya indirimli alıyor olan öğrenciler ayrı sıralarda veya masalarda bekletiliyor mu?

Müdür

Müdür okulunuzun içerisinde görünür bir kişi mi? Sabahları çocukları karşıladığını, sınıfları ziyaret ettiğini veya koridorlarda dolaştığını görüyor musunuz? Müdürün nasıl bir lider olduğu okulun işlevselliğini belirleyen en önemli faktörlerden birisidir ve bir tarafı ile de okulun atmosferini ve standartlarını da belirleyen bir unsurdur. Müdür tüm öğrenciler ile gerekli iletişimi kuruyor ve öğrencileri bireysel olarak tanımaya çalışıyor mu? Müdür okul sisteminin devamlılığı ve korunması için ne gibi yöntemler uyguluyor?

Öğrenci-Öğretmen Oranı

Okulunuzdaki öğrenci-öğretmen oranı nedir? Birçok eğitimci ilkokul sonuna kadar en fazla 25 öğrenciye bir öğretmen oranının uygun olduğunu belirtmektedir. Oran 30’a 1 olduğu zaman veya daha fazla olduğunda öğretme yeteneği ve öğrenme düzeyinin ciddi şekilde bozulduğu öngörülmektedir. Tabi ki bir sınıfın dinamiği dediğimiz zaman rakamlardan çok öte etkisi olan bazı önemli kriterler vardır. Davranışlarını kontrol edebilmek için önemli miktarda bireysel desteğe ihtiyaç duyan birçok çocuğun olduğu bir sınıfta 15’e 1 gibi düşük bir oran bile öğretimin verimliliği için yeterli olmayabilir ve sınıfta yardımcı bir öğretmenin bulunması durumu iyileştirebilir. Bunun tam tersine tabi ki çocukların birçoğunun bağımsız çalışabilme yeteneğine sahip oldukları bir sınıfta da daha yüksek oranlar bile kabul edilebilir.

Öğretmen

Öğretmenler yeterli donanıma sahip mi? Öğretmenlerin çocuklarla olan ilişkisini ve çocuklara yaklaşım tarzı değerlendiriliyor mu? Öğretmenler ve çocuklar nasıl etkileşime giriyor? Öğretmenler sınıfta oldukları zamanın çoğunu ders vererek mi geçiriyor? Yoksa öğretmenler öğrencilerin öğrenme süreçlerine mentörlük de edebiliyorlar mı? Öğretmenlerin gün içerisinde öğrenciler ile sohbet edebilmeye zamanları kalıyor mu? Öğretmen katılımı olsun veya olmasın küçük grup çalışmalarına veya etütlere zaman ayrılıyor mu? Çünkü bu tarz yapılandırılmış aktiviteler içerisinde öğrenciler akrandan öğrenme fırsatı yakalayabilirler ve birbirlerine yardımcı olarak da karşılıklı çok şey öğrenebilirler.

Okul Bağlantıları

Okul etkinliklerine veli ve aile katılımını sağlayan fırsatlar neler? Okul çocuklar dışında ailelerin de arasındaki iletişimi ve paylaşımı arttıran etkinlikler düzenliyor mu?

Kaynaklar

Okul tüm çocukların rahatça eğitim görebilmesi, sosyalleşebilmesi ve etkinlikler yapabilmesi için yeterince büyüklükte mi? Okulunuzdaki sınıflar ve sıralar çocuğunuz için yeterli büyüklük ve imkanlara sahip mi? Ana ders öğretmenlerinin dışında kütüphane, sanat odası, müzik odası rehberlik danışmanlığı, laboratuvarlar, bilgisayar odaları veya beden eğitimi programları gibi okulun diğer besleyici yanlarının verimi nasıl? Bilgisayar ve internete erişim var mı? Beden eğitimi dersleri çocukların hem okul ortamındaki stresi atabilmeleri hem de fiziksel gelişimlerinin uygun şekilde desteklenebilmesi için haftada en az 2 saat olacak şekilde yapılıyor olmalıdır. Bazı okullarda beden eğitimi derslerini sınıf öğretmenleri verirken bazı okullarda direk beden eğitimi öğretmeni veya sınıf öğretmeni ile koordineli bir şekilde beden eğitimi öğretmeni dersi verebilir. Dersin ne şekilde ve kim tarafından işleniyor olduğunu ve genel programın ne şekilde yürütüleceğini de öğrenmek gerekli ise çocuğunuzu dışarıdan fiziksel aktivite ile ilgili alanlara yönlendirebilmeniz açısından önemli olacaktır.

Okulunuz atletik faaliyetlerde iş birliğinde bulunuyor mu? Katılmaktan öte kazanmak mı önemli? Rekabetçi bir tutum ön planda mı? Rekabet çok yoğun ise yaralanmalar veya performansa yönelik kaygılar ve stres de doğal olarak yoğun yaşanabilir. Böyle bir durumda okul bu durumlar için de önleyici ve müdahale edici adımlarını belirlemiş mi?

Beslenme

Okul sağlıklı ve dengeli beslenmeyi ne kadar önemsiyor? Kafeterya, yemekhane veya kantinde servis edilen yiyecekler derslerde öğretilen sağlıklı beslenme rutinleri ile içerik olarak uyumlu mu? Bazı okullarda bunu başarmak oldukça zordur. Okullara hazır olarak gelen yemeklerde yağ ve tuz oranı genel olarak fazla olabilir. Bunun yanında salata barları için taze sebze alımı ve sebzenin temizliğinin sağlanması da maddi ve manevi anlamda zorlayıcı olabilir. Ancak günümüzde veliden de alınan destek ile birçok okul bu alanlarda yenilikçi ve uygun maliyetli programlara yer vermeye başlamıştır. Böylece haftalık kızarmış servis edilen yemeklerin sayısı azaltılmış, süt, yoğurt veya peynir gibi gıdalarda az yağlı seçeneklere geçilmiştir. Öğrencilerin doğum günü kutlamaları veya diğer özel kutlamalar için de daha sağlıklı ürünlerin kullanımı teşvik edilmektedir.

Konum

Okulun konumu evinize veya iş yerinize yakın mı? Çocuğunuz okula ulaşımını nasıl sağlayacak? Çocuğunuz okula yürüyerek gidecekse ona kim eşlik edecek? Çocuğunuzun okul çıkışı saatinde onu kim alacak?

Güvenlik

Çocuklar okulda fiziksel olarak güvendeler mi? Okul ortamında sınıflarda, oyun alanlarında, mutfaklarda, bahçede ve otopark alanlarında güvenlik her zaman için en önemli husus olmalıdır. Birçok okul oyun alanındaki ekipmanlar veya zeminle ilgili bilgi sahibi olabilmek için günlük yaralanma veya kaza raporlarını tutar. Sonuçta da bu raporları değerlendirerek varsa eğer gerekli olan iyileştirmelerin yapılabilmesini sağlar.

Bunun dışında diğer çevresel sorunlar veya güvenlikle ilgili tedbirlerle ilgili de okulunuzdan bilgi alabilirsiniz. Örneğin okul binalarında sigara yasağı var mıdır? Kullanılan sanat veya zanaat malzemeleri çocuklar için güvenli midir? Havalandırma yeterli olacak şekilde çalışıyor ve oda sıcaklıkları gereken düzeyde tutuluyor mudur? Okul binaları radon seviyesi için kontrol edilmiş veya okulun suları kurşun için test edilmiş midir? Okuldaki sağlık hizmetleri nasıl verilmektedir? Acil durumlarda ilk yardımı kimler sağlayabilmektedir? Çocuklar veya ebeveynler hemşireye nasıl ulaşabilmektedir? Okulun kliniği var mıdır? Okulun sağlıklı kişiler ve çevre yaratma ile ilgili bir politikası var mıdır? Sağlığı değiştiren ve geliştiren bir kurum olarak model olmaya çalışmakta mıdır?

Okul Sonrası Programlar

Okulda sabah erken saatte veya okul sonrası programlar var mı? Değil ise ebeveynlerin ihtiyaç duydukları çocuk bakımını bulmalarına yardımcı olacak önerilebilecek okul temelli kaynaklar var mıdır?

Okul tanıma süreci zorlu, uzun ve yorucu bir süreç olabilir. Herhangi bir okul hakkında bilgi edinme çabalarınıza yanıt alamadı iseniz endişelenmeyin. Aksine okul idaresinin daha az yoğun olacağı günler için randevu talebinde bulunmaya çalışın. Çoğu okul müdür sizlere okullarını gezdirmek ve sistemlerini anlatmak için hevesli olacaktır. Bunun yanı sıra çocuğunuzun eğitimine olan ilginiz ve katılımınızı da memnuniyet ile karşılayacaklardır.

Eğer çocuğunuzu bir özel okula gönderecekseniz. Öğrenim ücreti nedir? Okul iyi bir ödeme planı sağlıyor mu? Okul için ek giderler nedir ve ücretleri nedir? Okul burs veya kredi imkânı sağlıyor mu? Okulun diğer okullardan veya bir devlet okulundan başka sunduğu koşullar neler?

Yeni Öğrenme Sistemleri

Sizlerin aşina olmadığınız öğrenme sistemleri ile ilgili açık fikirli olmaya özen gösterin. Örneğin bazı okulların yapılarında sınıflar genel olarak açıktır. Yani sınıfların hepsi yaş durumuna bakmaksınız tek bir çatı altında aralarında duvar olmadan birleşmektedir. Okulların benimsediği yapıların dışında tüm öğretmenlerin kendilerine özgü farklı öğretim stilleri de olabilir. Bazı öğretmenler tam yapılandırılmış bir sistem ile daha iyi çalışır iken diğerleri daha serbest bir öğretim modeli üzerinden gidebilir. Örneğin görece serbest bir yaklaşımda öğrenciler grup çalışmaları içerisinde veya bazı çalışmalar esnasında sınıf içerisinde rahatça dolaşabilirler. Bazı öğretmenler tek başına öğrenmenin gerçekleşebilmesi için sınıf dışı öğrenme alanlarını kullanabilirler. Çocuğunuzun başarısı bir dereceye kadar da kendi öğrenim sistemi ile öğretmenin öğretim sisteminin uyuşması ile doğru orantılıdır. Bu da her zaman sizin gözleminiz ile uyuşmayabilir. Çünkü ev içerisinde çocuğunuz oldukça yapılandırılmış bir ortamda büyüyor olsa bile nispeten yapılandırılmamış bir sınıf ortamında gayet de başarılı olduğunu görebilirsiniz.

Her halükarda nitelikli bir öğretmen kendi öğretim stilini her öğrencinin ihtiyacına göre yorumlayabilecektir. İyi bir öğretmen için öğretme stili kadar bir yandan da sınıf içerisinde ortaya çıkan çatışmaları nasıl yönetiyor olduğu, sınıf içi atmosferi nasıl sağladığı ve çocuklar ile iletişim şeklinin nasıl olduğu diğer önemli kriterlerdir.

Her okulun ve her öğretmenin öğretim tarzı, imkanları ve size sundukları farklı olacaktır. Hiçbir okulun dört dörtlük olmadığını bilmeniz gerekir. Bu yüzden, çocuğunuza uygun olan okulu belirlerken önemli olan çocuğunuzun ihtiyaçlarını ve bir okuldan olan beklentilerinizi göz önünde bulundurmaktır.

 

Kaynak

American Academy of Pediatrics: HealthyChildren: Choosing a School https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/gradeschool/school/Pages/Choosing-a-School.aspx

RaisingChildren: Primary Schools: thingss to consider when choosing a school https://raisingchildren.net.au/preschoolers/play-learning/preschool/choosing-a-primary-school

WETA: ReadingRockets: Four Steps to Selecting a School for YourChild https://www.readingrockets.org/article/four-steps-selecting-school-your-child